Alles over een Gezonde Leefstijl Op School

Ondersteuning van gezinnen in armoede

Onderwijsprofessionals kunnen helpen door in te zetten op beschermende factoren

Armoede zorgt voor stress bij ouders. En het beïnvloedt hun keuzes en het toekomstperspectief van hun kinderen. Naast materiële hulp kunnen professionals, ook in het onderwijs, de gevolgen van armoede helpen verzachten door in te zetten op beschermende factoren. Het sociale netwerk van gezinnen, een stimulerend en ondersteunend gezinsklimaat en kunnen meedoen aan activiteiten zijn belangrijke factoren.

Steun en sociale binding

Bij sociale binding gaat het om de band van een kind met personen in het gezin, vriendengroep, op school en in de wijk. Steun van ouders is van belang voor het welbevinden en de ontwikkeling van kinderen. Dat geldt ook voor de steun van andere volwassenen zoals pedagogisch medewerkers in de kinderopvang, leerkrachten op school, en volwassenen uit het netwerk of in de buurt, het jongerenwerk en de sportclub.

De toegankelijkheid van deze steun voor kinderen en jongeren is een beschermende factor. Net zoals de steun van informele en professionele hulpverleners. Eenoudergezinnen hebben meer risico om in een isolement te raken. Voor hen is deze steun en sociale binding extra belangrijk.

Professionals kunnen bijdragen aan het versterken van het sociale netwerk van gezinnen. Bijvoorbeeld door:

  • De inzet van maatjes of mentoren: Onderzoek toont aan dat kinderen die in armoede leven behoefte hebben aan iemand buiten het gezin om mee te praten. Kinderen ervaren goed contact met een andere volwassene als steun.
  • Koffieochtenden: Op laagdrempelige koffieochtenden kunnen ouders ervaringen uitwisselen en kunnen brugfunctionarissen ouders motiveren om te mee te doen aan oudercursussen of vrijwilligerswerk.
  • Ervaringsdeskundigen: Om meer ouders te bereiken, kunnen ervaringsdeskundigen worden ingezet.

Ouders versterken

Ouders die goed in hun vel zitten, zijn beter in staat om hun kinderen op te voeden, te ondersteunen en in hun ontwikkeling te stimuleren. Vooral alleenstaande ouders ervaren veel stress en onzekerheid. Lees meer bij Eenoudergezinnen en armoede.

Stimuleer ouders om te praten over de uitdagingen die de geldzorgen met zich meebrengen. Dat kan voor opluchting zorgen. En misschien levert het hun bruikbare tips op. Leg de focus op wat goed gaat in het gezin, laat ouders dit benoemen of doe dat samen en besteed daar extra aandacht aan.

Door stress en geldzorgen is het moeilijk op iets anders te concentreren. Een aantal vaste momenten op de dag waarop de ouders bewust aandacht besteden aan de kinderen, kan daarin helpen. Deze momenten leveren voor kinderen veel op en helpen hen om gemakkelijker zelf aan de slag te gaan. Denk aan:

  • Elke ochtend samen ontbijten.
  • Elke dag op een vast moment naar buiten.
  • Elke middag samen een spelletje doen.
  • Elke avond voorlezen voor het slapen gaan.

Lees meer over het ondersteunen van ouders bij Oog voor het welbevinden van ouders en Ondersteun ouderschap en opvoeden als professional.

Deelnemen aan activiteiten

In gezinnen met armoede kunnen kinderen minder vaak meedoen aan buitenschoolse activiteiten, terwijl deze helpen bij het ontwikkelen van talenten en vaardigheden. Er zijn mogelijkheden om ze wel mee te laten doen, bijvoorbeeld via het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Veel gemeenten hebben deelname aan sport en cultuur opgenomen in het kindpakket. Meedoen vraagt echter meer dan een abonnement of lidmaatschap. Denk aan vergoedingen voor een fiets, geschikte sportkleding of een telefoonabonnement.

Door op of met school sport en culturele activiteiten te organiseren zoals een museumbezoek, kunnen alle kinderen die naar school gaan meedoen. Voorwaarde is dat de school daar geen extra ouderbijdrage voor vraagt.

Materiële hulp

Er zijn allerlei fondsen, stichtingen en initiatieven voor kinderen die opgroeien in armoede. Het is goed om te weten hoe en waar je die vormen van materiële ondersteuning voor gezinnen kunt aanvragen. Hieronder staan een aantal voorbeelden. Kijk ook op de website van de gemeente waar het gezin woont of de gemeente een fonds heeft voor kwetsbare gezinnen.

Elk fonds heeft zijn eigen manier van aanmelden. Soms gaat dit via de professional of via de school. Ook kunnen gezinnen en jongeren zelf ondersteuning aanvragen.

Onderstaande fondsen werken voor de hulp bij armoede samen in Sam& voor alle kinderen. Professionals en gezinnen kunnen hier aanvragen doen.

  • Kinderhulp: biedt financiële ondersteuning aan kinderen en jongeren tot 21 jaar op het gebied van ontwikkeling, ontspanning, basale zaken en bijzondere zaken zoals naamsverandering, medicijnen of therapie. Intermediairs kunnen vergoedingen aanvragen die bij andere fondsen niet mogelijk zijn.
  • Jeugdfonds Sport & Cultuur: stimuleert ontwikkelkansen van kinderen en jongeren tot 18 jaar op sportief en creatief gebied.
  • Leergeld: biedt kansen voor kinderen van 4 tot 18 jaar om deel te nemen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten.
  • Stichting Jarige Job: geeft een verjaardagsbox aan kinderen van 4 tot en met 12 jaar.

Daarnaast bieden deze fondsen en stichtingen materiële hulp:

Meer informatie