De afgelopen weken is regelmatig bericht over incidenten naar aanleiding van lachgasgebruik. Denk bijvoorbeeld aan ongelukken door lachgasgebruik achter het stuur of overmatig gebruik op evenementen. Een begrijpelijke reactie is dat lachgas verboden moet worden, maar is dit de oplossing voor wat er nu speelt?
Je kunt je afvragen of een verbod van het middel het probleem gaat oplossen. Immers: er zijn genoeg andere middelen die verboden zijn, maar die nog steeds worden gebruikt. Daarnaast vraagt een verbod handhavingscapaciteit. De vraag is of die beschikbaar is en of we als samenleving daar extra in willen investeren? In recente berichtgeving is lachgas het middel waarmee mensen onder invloed deelnemen aan het verkeer, maar hetzelfde gebeurt ook bij alcohol en dit is niet verboden. Kortom: moeten we kijken naar het middel zelf of naar hoe de gebruiker hiermee omgaat? Is het mogelijk om gedrag te beïnvloeden en zo incidenten te voorkomen?
Lachgas en de Warenwet
Lachgas valt sinds 1 juli 2016 onder de Warenwet. Het is daarmee een waar dat vrij verhandeld mag worden, mits de verkoper zich houdt aan de verplichtingen van de Warenwet. Voorheen viel lachgas onder de geneesmiddelenwet. Door een besluit van het Europese Hof is dit veranderd.
Lachgas wordt niet meer als geneesmiddel met therapeutische werking gezien, waardoor het niet langer onder de geneesmiddelenwet valt. Door het besluit is het verhandelen van lachgas niet verboden. Het gebruik van lachgas was en is niet verboden. Dat geldt ook voor (andere soorten) drugs. De wetgever vindt het namelijk belangrijk dat mensen die onder invloed van drugs een gezondheidsprobleem krijgen onbelemmerde toegang tot medische zorg hebben.
De huidige wettelijke status van lachgas betekent niet dat er niets gedaan kan worden om de beschikbaarheid te beperken en gebruik terug te dringen. Gemeenten spelen hierin een belangrijke rol.
Normalisatie terugdringen
Doordat lachgas zeer beschikbaar en zichtbaar is, zowel op straat, in het reguliere uitgaansleven als op festivals en evenementen treedt normalisatie op; ‘het hoort erbij’. Om dit tegen te gaan kunnen gemeenten de beschikbaarheid van lachgas op deze plekken beperken. Bijvoorbeeld door in de evenementenvergunning een artikel op te nemen dat lachgasverkoop verbiedt. Of door in de Algemene Plaatselijke Verordening een artikel op te nemen dat gebruik op straat aanpakt. Het gebruik van lachgas wordt daarmee minder normaal en dit kan bijdragen een het terugdringen van het gebruik.
Handreiking lachgas voor gemeenten
Hoe beperk je het lachgasgebruik in je gemeente? Hoe ga je het gesprek met gebruikers aan? Welk voorlichtingsmateriaal kun je inzetten? Deze en andere vragen beantwoorden we in de handreiking ‘Lachgas: Van zorgen naar acties’.
Lachgas in het verkeer?
Geen goed idee! Onder invloed van middelen deelnemen aan het verkeer kan gevaarlijk zijn. Lachgas gebruiken vlak voor of tijdens deelname aan het verkeer is geen goed idee. Waarom? Het gebruik van lachgas veroorzaakt een kortdurende, maar sterke roes. Deze roes vervormt je bewustzijn op een manier die lijkt op dronken zijn. De roes zelf duurt ongeveer een halve minuut, maar de effecten kunnen nog langer na-ijlen. Over het algemeen wordt gezegd dat je minimaal een uur moet wachten na de laatste dosis lachgas voordat je weer in staat bent om te rijden, maar dit kan per persoon verschillen.
Wat kan ik zelf doen?
Realiseer je allereerst dat lachgas nooit op de markt is gebracht om te gebruiken als consumptieproduct. Niet gebruiken is dus het beste advies en al helemaal niet achter het stuur. Wil je toch gebruiken, informeer je dan over de risico’s en de mogelijkheden om die te beperken.
