Mark Levels aanvaardde op 6 december 2019 als hoogleraar de leerstoel Gezondheid, Onderwijs en Werk aan de Universiteit Maastricht. Naar aanleiding daarvan gaf hij een interview aan de website Sociale Vraagstukken.

Volgens Levels valt er veel voor te zeggen om ze in samenhang te bestuderen: “Het zijn drie grote onderzoeksgebieden die zich grotendeels los van elkaar ontwikkelden en al lange tijd een enorme wetenschappelijke aandacht genieten. Sociologen, economen en gezondheidwetenschappers houden zich er op hun eigen manier mee bezig. Maar hoe de drie zaken precies in elkaar grijpen, daar weten we een stuk minder van.”

Inmiddels zijn er op veel scholen door middel van allerlei interventieprogramma’s sterk gestuurd op het gezonder maken van kinderen, omdat dat goed zou zijn voor hun gezondheid en hun schoolprestaties. De aanname is ook dat dingen die je op jonge leeftijd leert van grote invloed zijn op latere keuzes. Levels is kritisch over de aannames ten aanzien van de relatie tussen gezond eten en schoolprestaties, maar ook over het maken van individuele, verantwoorde keuzes. “Of je die echt kunt beïnvloeden, weten we niet. Nog los van de vraag of je dat moet willen, weten we niet of zulke programma’s werken. Terwijl er veel publiek geld in omgaat en er hoge verwachtingen achter schuilen.”

Soms zullen de interventies niet werken, denkt Levels, soms zullen ze zelfs contra-intuïtieve effecten hebben. “Collega Bart Goldsteijn en andere collega’s hier in Maastricht hebben een prachtig onderzoek gedaan naar het verband tussen meer bewegen op school en leerprestaties. Klinkt goed. Maar de onderzoekers vonden een negatief verband.” Ten dele omdat de tijd voor gym ten koste gaat van rekenles, ten dele vanwege de timing, licht Levels toe. “Als je net flink hebt staan springen, dan is het lastig je hoofd bij de sommen te houden.”

Soms zijn de effecten ook ronduit pervers. Levels geeft het voorbeeld van de Amerikaanse voedingsapp Kurbo, bedoeld om obesitas tegen te gaan. “Obesitas is een enorm probleem. Maar doordat de app jongeren zo bewust maakte van hun eetgedrag, ontwikkelden sommigen juist eetstoornissen. Dan moet je je achter de oren krabben. Gedragsbeïnvloeding bij kinderen, daar moet je, vind ik, heel voorzichtig mee zijn.”

Klik hier voor informatie over het programma en de inschrijving voor de livecast ‘Van Ego naar Eco’ van Alles is Gezondheid op 3 november.