In drie stappen naar een goed voedingsbeleid
Stap 1: Maak je voedingsbeleid
Door de visie van je school over gezond eten en drinken vast te leggen in het schoolbeleid, veranker je gezond eten en drinken binnen de school. Gebruik ons voorbeeld voedingsbeleid (Word, 1,5 MB) als basis voor je nieuwe beleid. Je kunt hem in zijn geheel overnemen óf je kunt er delen uit gebruiken.
Stap voor stap naar een gezondere school
Het voedingsbeleid op je school gezond maken hoeft niet ineens. De inspiratielijst gezondere school biedt inspiratie om je school stapsgewijs gezonder te maken. Het is een handig overzicht met producten die goede en minder goede keuzes zijn. Zo kun je stap voor stap je school gezonder maken.
Voorbeelden van andere scholen
Bekijk ter inspiratie hoe de volgende scholen een eigen draai aan het beleid geven:
Draagvlak creëren
Draagvlak creëren bij je eigen medewerkers, ouders en leerlingen is erg belangrijk bij het maken van een voedingsbeleid. Het is niet een kwestie van regels opstellen en klaar. Door iedereen er vanaf het begin bij te betrekken, zorg je ervoor dat het beter uitgedragen wordt. Ook is het goed om te vertellen waarom jullie een voedingsbeleid hebben opgesteld. Beslissingen worden dan eerder en gemakkelijker doorgevoerd en de kans dat je op weerstand stuit is minder groot. Laat collega's bijvoorbeeld meepraten tijdens een lerarenvergadering, stuur een enquête naar ouders, vraag ze om input per mail en hang een ideeënbox op.
Inspiratie nodig? Bekijk een voorbeelduitnodiging voor een vergadering van de ouderraad.
Stap 2: Communiceer je nieuwe voedingsbeleid
Nu het voedingsbeleid is afgestemd met de medewerkers en de ouders, volgt stap 2: de communicatie. Probeer medewerkers, ouders en leerlingen zo goed mogelijk mee te nemen. Wat zijn de gevolgen? Waarom zijn bepaalde keuzes gemaakt? Wat voor vrijheid hebben ze?
Zet al je middelen in
Gebruik de middelen die je hebt om over het nieuwe voedingsbeleid te communiceren. Denk aan de schoolgids, nieuwsbrief en gebruik je website. Zet op je website hoe je school denkt over gezond eten en wat wel en niet kan. Ouders kunnen dan nog eens nazoeken als ze twijfelen. En ouders van nieuwe leerlingen kunnen zo precies zien hoe jullie erover denken. Je kunt ook posters gebruiken of creatieve of ludieke manieren. En vergeet ook de social media niet, als je die gebruikt. Een tip: houd de toon positief en laat zien wat dit voor iedereen oplevert.
Voorbeelden voor communicatie
Om je te helpen bij het communiceren van je beleid hebben we de volgende voorbeelden gemaakt. Die kun je vrijelijk overnemen of gebruiken.
Vragen van ouders
Mogelijk zijn er ouders die vraagtekens hebben bij de veranderingen. Leg uit waarom de keuzes zo zijn gemaakt en laat op een leuke en creatieve manier zien wat er allemaal mogelijk is. Welke leuke traktaties zijn er bijvoorbeeld met fruit? En wat kan er allemaal op een fruitdag? Je kunt ook aanhalen dat het Voedingscentrum een voedingsbeleid belangrijk vindt: voor veel ouders helpt dit in het acceptatieproces. Veel andere scholen ervaren overigens dat veel ouders er ook blij mee zijn als een school gezonde stappen zet. Ze willen tenslotte het beste voor hun kind.
Merk je dat de stappen die je wil zetten te groot zijn voor ouders en stuit je op weerstand? Dan kan het helpen om een stap terug te doen. Maak een plan om het voedingsbeleid stapsgewijs door te voeren. Zo kun je ouders geleidelijk laten wennen aan de veranderingen.
Hypes over voeding
Het kan ook voorkomen dat ouders inhoudelijke vragen hebben over voeding. Welk brood is gezond? En hoe zit het bijvoorbeeld met melk en met vlees? Vaak komen die vragen voort uit voedselhypes die leven. Of ouders hebben iets over voeding gelezen of gehoord in de media, waar ze zich zorgen over maken. Maar niet alles wat je hoort is waar en voedingswetenschap is complex. Het Voedingscentrum is een betrouwbare, onafhankelijke organisatie die de ingewikkelde voedingswereld goed begrijpt. In onze adviezen gaan wij uit van de wetenschappelijke consensus: waar de meeste wetenschappers het over eens zijn. We waaien niet zomaar met alle hypes mee. Onze adviezen zijn wetenschappelijk onderbouwd, betrouwbaar en praktisch. Je kunt ouders die vragen hebben dus gerust naar onze website of onze andere materialen verwijzen. Of onze informatie gebruiken om antwoord te geven op vragen van ouders. Bekijk onze meestgestelde vragen over voeding.
Stap 3: Houd het levendig en leuk
In deze stap zorg je ervoor dat ouders, leerlingen en leerkrachten zich aan het nieuwe beleid houden. Gun ze de tijd om eraan te wennen. Het kan best even duren voordat het beleid helemaal onderdeel is van de identiteit van je school.
Wees gerust: veel scholen die het beleid hebben aangepast, melden dat het na een tijdje automatisme wordt. Het wordt dan de normaalste zaak van de wereld om gezond te trakteren en water te drinken.
Vaak werkt het om ouders, leerlingen en leerkrachten te belonen als ze het goed doen, en te laten zien wat er al goed gaat. Zet bijvoorbeeld leerlingen die gezond trakteren op de foto en vermeld het in de nieuwsbrief.
Blijf herinneren
Een voedingsbeleid laten landen, vraagt soms om een lange adem. Soms zakt het na een tijdje wat weg. Herinner leerlingen en ouders daarom met regelmaat aan het nieuwe voedingsbeleid. Dat kan ook op een ludieke, creatieve manier. Bijvoorbeeld met leuke posters in de gangen of een interactieve informatie-avond voor ouders. Een ander voorbeeld: Maak een ‘Fruithoek’ in de klas, helemaal ingericht naar het thema inclusief fruitverzamelpunt.
Als er iets ‘fout’ gaat
Belandt er toch een grote koek in een lunchtrommel of wordt iets getrakteerd wat niet in je nieuwe beleid past? Te streng zijn kan averechts werken. Wijs ouders er op vriendelijke manier op, dat er inmiddels andere ‘regels’ gelden.
Bedenk wat je doet wanneer het beleid niet wordt nageleefd. Stuur je minder gezonde traktaties bijvoorbeeld mee naar huis? Een standaardbriefje in de broodtrommel als er iets in zit wat niet past binnen het beleid kan een oplossing zijn. Let daarbij op de toon van de briefjes. Past die bij hoe je school over het algemeen communiceert met ouders? Onze tip: Houd het vriendelijk, met een knipoog.
Gebruik deze standaardbriefjes voor:
Gebruik wat je handig vindt, maar denk vooral goed na wat voor jouw school het beste kan werken.
Evalueren
Het is handig om na een tijdje intern te evalueren hoe het gaat. Houden ouders zich eraan? Wat kunnen we doen om het nog meer onder de aandacht te brengen?
Integraal Kind Centrum? Gezamenlijk beleid heeft zin
Is jouw school onderdeel van een Integraal Kind Centrum (IKC)? Voor ouders, kinderen en medewerkers schept het duidelijkheid als op het aangesloten kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang (BSO) dezelfde regels gelden. Het is dan een logisch geheel. Kies daarom voor een geïntegreerd beleid. Bijvoorbeeld: Een kind dat standaard water krijgt op de kinderopvang, krijgt dit ook als hij overstapt naar de basisschool en als hij gebruik maakt van de BSO. Zo kun je ook het traktatiebeleid op elkaar laten aansluiten. IKC het Spectrum haalde in 2017 het vignet Gezonde School. Zij zien het IKC naast het gezin, als de perfecte oefenplek om gezonde keuzes te leren maken en gezonde gewoontes op te bouwen. Ze leggen daarbij de nadruk op de volgende gebieden:
- Voeding (bewust kiezen)
- Beweging (je fit voelen)
- Welbevinden (lekker in je vel zitten)
- Leefomgeving (veilig en uitdagend)
Meer lees je op de website van het Spectrum. Ook voor organisaties in de kinderopvang en BSO is het belangrijk om een gezond voedingsbeleid te hebben en na te leven. Wil je meer weten over gezond eten voor de kinderopvang en voor de BSO? Bekijk tips, voorbeeldmaterialen en een voorbeeldbeleid voor de kinderopvang (0-12 jaar).
