De zomervakantie is voorbij, scholen gaan weer van start. Voor veel kinderen was de zomer een tijd van buitenspelen, klimmen in bomen en eropuit gaan in de natuur. Hoe voorkomen we dat dat gevoel van vrijheid en natuurbeleving abrupt verdwijnt zodra de school begint? Het antwoord ligt volgens Vincent van der Veen, product markt manager kind & natuur bij IVN, dichterbij dan je denkt: op het schoolplein. Hij schreef er onderstaand opiniestuk over voor het AD.
Jarenlang waren schoolpleinen vooral functioneel: een stenen vlakte met een paar speeltoestellen. En nog steeds is dat het beeld op ruim 60 procent van de Nederlandse schoolpleinen. Maar de tijden veranderen. Steeds meer mensen realiseren zich dat een schoolplein veel meer kan zijn: een groene huiskamer van de buurt, een levendige ontmoetingsplek waar kinderen tijdens en na schooltijd kunnen spelen, leren en zich verbonden voelen met de natuur.
Kans voor gezondheid en groei op 600 m afstand
De urgentie is groot. 4 op de 10 kinderen tussen de 4 en 12 jaar voldoet niet aan de beweegrichtlijn. In een maatschappij waarin beeldschermverslaving op de loer ligt en stress op jonge leeftijd al zichtbaar is, is buiten spelen geen luxe, maar een investering in de fysieke en mentale gezondheid van onze kinderen. Buiten zijn stimuleert beweging, vermindert stress en prikkelt de zintuigen. Het aanraken van aarde, het zien van groeiende planten en het spelen in een natuurlijke omgeving geeft kinderen letterlijk lucht én een boost voor hun immuunsysteem.
Een groen schoolplein biedt een dagelijkse kans om dat te realiseren – midden in de schoolweek, midden in de stad. In Nederland heeft een kind gemiddeld een schoolplein op slechts 600 meter van huis. In ons dichtbebouwde land biedt dit een enorme potentie om op loopafstand groene oases te creëren voor de hele buurt.
Juist in kwetsbare wijken
Juist voor kinderen die opgroeien in kwetsbare stadswijken is dat van onschatbare waarde. In Amsterdam groeit 16% van de kinderen op in armoede, in Rotterdam zelfs 20%. Voor deze gezinnen valt een uitje naar bos of strand al snel buiten het budget. Het schoolplein is dan dé plek voor natuuravonturen. Wrang genoeg zijn juist in deze wijken de groene pleinen eerder uitzondering dan regel. Een schrijnende vorm van groene kansenongelijkheid.
Dat het anders kan, bewijst KC De Vlinder in Rotterdam. Middenin een kansarme buurt toverde de school haar versteende plein om tot een natuurbeleeftuin. Waar voorheen de drugsdealers rondhingen is nu een levendige speel- en leerplek met natuurlijke elementen, waar kinderen ook buiten schooltijd graag komen. Het plein is uitgegroeid tot een huiskamer van de buurt en een internationaal voorbeeld van hoe natuur, educatie en sociale verbinding samenkomen in de stad. Ook het stadsbestuur neemt hierin een voorbeeldrol voor andere gemeenten. Zo hebben zij gezonde schoolpleinen structureel opgenomen in het huisvestingsbeleid voor nieuwbouwscholen en geven ze subsidies aan bestaande pleinen. Een slimme investering, want een groen plein draagt ook bij aan betere luchtkwaliteit, verkoeling in hete steden en het voorkomen van wateroverlast.
Laten we dit schooljaar beginnen met een duidelijke ambitie: elk kind, ongeacht postcode of portemonnee, verdient een groen en gezond schoolplein. Een plek waar kinderen én de natuur de ruimte krijgen om te groeien.
Bron: IVN/AD