Drie aandachtspunten

De inspectie ziet op basis van hun onderzoek drie aandachtspunten voor (sociale) veiligheid op school:

1. Het veiligheidsbeleid staat vaak op verschillende plekken en bestaat uit verschillende documenten.
2. Het veiligheidsbeleid is vooral gericht op de leerlingen en hun ouders, maar niet op het personeel. Dit terwijl juist het personeel een belangrijke rol speelt bij (sociale) veiligheid.
3. Het belang van het goede gesprek: wat verstaan we onder (sociale) veiligheid? En hoe spreken we elkaar aan? Zowel van personeel richting leerling als personeel onderling. Ook vindt het personeel het moeilijk om collega’s aan te spreken op gedrag rond (sociale) veiligheid.

Op basis van bovenstaande resultaten geeft de inspectie drie aanbevelingen.

Drie aanbevelingen voor (sociale) veiligheid

Hieronder staan de drie aanbevelingen van de Inspectie van het Onderwijs met aansluitend inspiratie voor hoe je hiermee aan de slag kunt.

1. Maak een beleidsplan voor (sociale) veiligheid
   De Inspectie beveelt aan om één helder beleidsplan te maken waarin je taken en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen (bijv. vertrouwenspersonen en leraren) beschrijft. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld het Digitaal Veiligheidsplan: een handig instrument om alles rond (sociale) veiligheid binnen de school samen te brengen op één plek. Daarnaast geeft het je inspiratie om te werken aan sociale veiligheid op school.
2. Faciliteer het gesprek over (sociale) veiligheid en verwerk dat in een gedragscode
   Faciliteer bijeenkomsten waarin met taken belaste personen, ouders én leerlingen kunnen spreken over de eigen normen, waarden en morele dilemma’s.
   - Het spel Gedragen Gedrag van School & Veiligheid helpt onderwijsteams om gewenst en ongewenst gedrag bespreekbaar te maken en samen tot afspraken en regels te komen. We hebben een versie voor po en vo/mbo.
   - Maak ook gebruik van de pedagogische wegwijzers naar sociale veiligheid. Ga aan de hand van de vijf filmpjes met elkaar in gesprek over sociale veiligheid. Bij ieder filmpje zijn er begeleidende vragen die jullie denken over een klassensituatie aanscherpen. Lees hier hoe je de uitkomsten van deze gesprekken vervolgens vastlegt in een gedragscode: gedragsregels in het onderwijs. Verder beveelt de Inspectie aan om deze gesprekken steeds terug te laten keren en in de jaarplanning vast te leggen. Het is hierbij belangrijk om met taken belaste personen (bij) te scholen over aanpassingen in je beleid. Geef bij deze scholing ook specifieke aandacht aan de meld-, overleg-, en aangifteplicht.
3. Benut de informatie uit de monitoring van (sociale) veiligheid
   Scholen zijn verplicht om jaarlijks de veiligheidsbeleving van leerlingen te monitoren, wat belangrijke informatie oplevert. De Inspectie beveelt aan om de signalen die binnenkomen te analyseren en gebruik te maken van deze analyse om de gesprekken over (sociale) veiligheid verder te verdiepen.

Het volledige themaonderzoek (sociale) veiligheid ‘Meer sociale veiligheid betekent ook meer in gesprek; ook met de leerling’ van de Inspectie van het Onderwijs is hier te lezen.