Via het NPO kregen scholen extra geld om leerlingen en studenten na de lockdowns te helpen hun leervertraging in te halen en hun mentaal welbevinden te verbeteren. In 2024 liep het programma voor het vervolgonderwijs ten einde, en in de zomer van 2025 voor het primair en voortgezet onderwijs.
In het mbo, het hbo en op universiteiten is de studieachterstand in studievoortgang na de coronaperiode sterk teruggelopen. Waar in 2022 nog 32 procent van de studenten zei hierdoor vertraging te hebben opgelopen, geldt dat in 2025 nog maar voor ongeveer 8 procent.
Ook in het basisonderwijs hebben leerlingen de gemiste ontwikkeling op het gebied van basisvaardigheden vrijwel volledig ingehaald. In de onderbouw van het voortgezet onderwijs zijn de leerprestaties ondanks alle inzet nog niet hersteld. Aandacht voor de basisvaardigheden blijft daarom een prioriteit.
Net zo tevreden als voor corona
Tijdens de coronaperiode hadden veel leerlingen en studenten het mentaal zwaar, maar inmiddels voelen zij zich weer beter. Zo zeggen middelbare scholieren dat ze nu net zo tevreden zijn met hun leven als voor corona. Ook in het vervolgonderwijs is vooruitgang zichtbaar: waar in 2022 nog 23 procenten van de studenten zich slecht voelde, daalde dat in 2025 naar 12 procent.
“Corona is een ingrijpende periode geweest voor leerlingen en studenten”, zegt Chaja Deen van het NJi. “Door de schoolsluitingen werd duidelijker dan ooit hoe belangrijk de brede rol van de school is in de sociale, fysieke, cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen.”
Kanttekening bij herstel welbevinden
Volgens Deen is het mooi dat het welbevinden zich lijkt te herstellen, maar ze plaatst daarbij wel een kanttekening. “De laatste grootschalige meting onder leerlingen en studenten is van 2021. Of het herstel van welbevinden daadwerkelijk doorzet is dus nog spannend. Ook als je kijkt naar nieuwe ontwikkelingen in de wereld die stress kunnen veroorzaken, zoals het klimaat en de vele oorlogen.”
Leren en welbevinden gaan hand in hand
Leren en welbevinden gaan hand in hand, aldus Deen. “Als je goed in je vel zit en vertrouwen hebt in je vermogen om taken tot een succesvol einde te brengen, leer en presteer je beter. Schoolsucces versterkt dus het welbevinden. Andersom is er weinig ruimte om te leren als stress overheerst. Daarom is het positief dat de inzet op welbevinden en studentenwelzijn een structurele plek heeft gekregen in mbo, hbo en op universiteiten.”
Dat geldt volgens Deen niet voor het basis- en voortgezet onderwijs. “Daar is de aandacht vooral gericht op het versterken van de basisvaardigheden, terwijl veel scholen in de eindrapportages zeggen zich zorgen te maken over het mentaal welbevinden van leerlingen en de kwetsbare situaties waarin veel van hen zich bevinden. De aanpakken voor basisvaardigheden en voor welbevinden zijn nu gescheiden en dat kan risico's opleveren voor de nabije toekomst. Vooral omdat aan school gerelateerde prestatiedruk een belangrijke oorzaak is van mentale problemen.”
NP Onderwijs in mbo, hbo, wo en onderzoek – Eindevaluatie
Brief regering Eindrapport over het Nationaal Programma Onderwijs - funderend onderwijs
