Volwassenen, ook ouders, zijn zich minder bewust van dit mogelijk negatieve effect van reclame voor alcoholvrij. Dit komt uit onderzoek van het RIVM en het Trimbos-instituut naar feiten en cijfers rondom reclame en gebruik van alcoholvrije dranken.
Uitkomsten
Uit het onderzoek blijkt dat 87,9 procent van volwassenen en 79 procent van de jongeren wel eens alcoholvrije producten heeft gebruikt. Hiervoor is een vragenlijstonderzoek gehouden onder 2075 jongeren en volwassenen. De drie meest genoemde redenen om alcoholvrije dranken te drinken zijn: kunnen deelnemen aan het verkeer (39,4 procent), de goede smaak (31,7 procent) en als vervanger van alcoholhoudende dranken (29,8 procent).
Jongeren komen vaker via sociale media, internet en sluikreclame in aanraking met reclame dan volwassenen. Een positief effect van de reclames is dat jongeren vaker dan volwassenen denken dat alcoholvrije producten de alcoholhoudende producten kunnen vervangen. Een negatief effect is dat ze via alcoholvrije producten kunnen wennen aan de smaak van producten waar wel alcohol in zit. De stap naar dranken met alcohol is daardoor minder groot. De meeste ouders vinden het niet goed dat hun kinderen onder de 18 alcoholvrije producten drinken. Een op de acht ouders stelt hier geen regels voor.
Van 2017 tot en met 2020 zijn 83 procent meer alcoholvrije producten verkocht in supermarkten en slijterijen. Alcoholvrij bier is verreweg het meest verkochte product (81 procent van alle alcoholvrije dranken). Fabrikanten geven per jaar zo’n 10 miljoen euro uit aan reclames voor alcoholvrije producten. Dat is ongeveer 9 procent van al het geld dat ze aan reclame uitgeven. Reclames via sociale media en sponsorcontracten zitten hier niet bij.
De inhoud van reclames voor alcoholvrije producten is anders dan voor alcohol. Alcoholvrije producten benadrukken dat ze nieuw zijn, gezonder zijn dan alcohol, dat je aan het verkeer kunt deelnemen en dat je er fit bij kunt blijven (geen kater). De traditionele onderwerpen van reclames voor alcohol, zoals ‘feesten’, ‘kwaliteit’ en ‘mannelijk’ komen ook voor bij reclames over alcoholvrije dranken, maar minder vaak. Ook richten reclames over alcoholvrije dranken zich vaker op vrouwen dan alcoholreclames.
Nationaal Preventieakkoord
In hetNationaal Preventieakkoord (NPA) is afgesproken dat meer onderzoek nodig is naar het mogelijke effect van marketing op consumptie van alcoholvrije dranken. Wereldwijd is daar nog weinig over bekend. Dit onderzoek biedt eerste inzichten hoe consumenten zelf aankijken tegen reclames over deze dranken. Het is nodig om aanvullend onderzoek te doen naar de daadwerkelijke effecten van reclame voor alcoholvrije dranken. Het RIVM doet door de jaren heen meerdere onderzoeken in het kader van het NPA. Vaak samen met partners als het Trimbos-instituut. Zo gaat, tegelijk met dit onderzoek, een onderzoek naar een minimum eenheidsprijs voor alcohol naar de Tweede Kamer en het jaarlijkse voortgangsrapport van het NPA.
