Het Trimbos-instituut wil met deze factsheet de kennis over alcoholgebruik onder hbo- en wo-studenten bij studentenbegeleiders en preventiemedewerkers vergroten. Zij kunnen hierdoor een sleutelrol spelen in het signaleren en bespreekbaar maken van (schade door) alcoholgebruik onder studenten. In de factsheet worden cijfers gepresenteerd over het alcoholgebruik onder hbo- en wo-studenten in Nederland en wordt ingegaan op de factoren hiermee samenhangen. De cijfers komen uit de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs 2023 (MMMS) en extra analyses op deze data.

Uit deze extra analyses kwam onder andere naar voren dat riskant drinken samenhangt met:

• slachtoffer zijn van seksueel geweld
• meemaken van lichamelijk/fysiek geweld
• Studieschuld hoger dan 20k
• lid zijn van een studentenvereniging
• voltijd student zijn
• uitwonend zijn

In de factsheet wordt achtereenvolgens ingegaan op:

• Waarom drinken studenten?
• Wat zijn de gevolgen van alcoholgebruik onder studenten?
• Hoe vaak komt alcoholgebruik voor onder hbo- en wo-studenten?
• Welke factoren hangen samen met het alcoholgebruik onder hbo- en wo-studenten?
• Duiding van de cijfers
• Handelingsperspectief

Kernpunten uit de factsheet

• De Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs 2023 (MMMS) laat zien dat 85% van de deelnemende studenten in de afgelopen twaalf maanden alcohol heeft gedronken.
• Van de studenten die deelnamen aan de MMMS drinkt 10 procent overmatig, 16 procent zwaar, 39 procent riskant en 4 procent heeft een mogelijke afhankelijkheid van alcohol, waarbij een verwijzing naar een instelling voor verslavingszorg (IVZ) wordt aangeraden.
• Uit eerder onderzoek blijken de volgende factoren samen te hangen met alcoholgebruik onder studenten:
  • Mentale gezondheidsproblemen (e.g. depressie-/angstklachten, verminderde levenstevredenheid en gevoelens van levensmoeheid);
  • Lichamelijke gezondheidsproblemen (e.g. slaapproblemen, alcoholvergiftiging, hersenschade, seksueel overdraagbare aandoeningen en levensbedreigende ziekten).
• Uit de MMMS blijken de volgende factoren samen te hangen met riskant drinken onder studenten:
  • Sociaal-demografische factoren (i.e. studenten die zich identificeren als man, 16-25 jaar oud zijn, uitwonend zijn en geen migratieachtergrond hebben);
  • Studiegerelateerde factoren (i.e. voltijd studeren, lidmaatschap bij een studentenvereniging en huidige studieschuld);
  • Overige factoren (i.e. slachtoffer van seksueel geweld en slachtoffer van fysiek geweld).
• Het is van belang dat studentenbegeleiders en preventiemedewerkers zich bewust zijn van de lichamelijke, mentale en maatschappelijke gevolgen die studenten door hun alcoholgebruik kunnen ervaren.

Het belang van studentenbegeleiders en preventiemedewerker

Het Trimbos-instituut wijst erop dat studentenbegeleiders en preventiemedewerkers sleutelpersonen kunnen zijn in het (vroeg)signaleren en bespreken van alcoholgebruik onder studenten. Daarmee kunnen ze studenten ondersteuning geven en motiveren om te stoppen, te minderen of hulp te zoeken. In de factsheet staan tools en tips.

Bron: Trimbos-instituut.