Gezondheid

Gemiddeld zitten jongeren 6,5 uur per dag op hun smartphone. Voor een kwart is dit zelfs meer dan 8 uur. Onderzoek van UvA-promovendus Teun Siebers bevestigt nu dat jongeren meer afleiding ervaren op momenten dat ze ook meer social media gebruiken. Ook zorgen social media en game-apps op de telefoon voor het slapengaan voor een slechtere nachtrust. Zorgelijk, volgens Siebers: “Het is een kwetsbare groep waarvan de mate waarin social media ze afleidt van taken gek genoeg nog niet veel onderzocht is.” Het onderzoek van Siebers is ook voor onderwijsprofessionals interessant.

Jantje Beton heeft op 3 april alarm in Natuurspeeltuin De Hoef in Utrechtgeslagen met het Buitenspeelalarm. Uit nieuwe onderzoekscijfers blijkt namelijk: steeds minder kinderen spelen buiten. Niet buitenspelen zorgt voor ernstige fysieke en mentale klachten onder kinderen, zoals overgewicht, slechtziendheid, depressie en slapeloosheid. Als het zo doorgaat, verliezen we een hele generatie aan 'binnenzitten’. Het Buitenspeelalarm is ook voor professionals in onderwijs en kinderopvang van belang.

Moe, met hoofdpijn en overprikkeld thuiskomen na een dag lesgeven in een 'galmbak'. Al jaren klagen gymleraren over slechte akoestiek in gymzalen. Nu blijkt uit onderzoek van Fontys Hogescholen dat in veel gymzalen het geluid inderdaad te hard is tijdens de gymles. En zelfs boven de wettelijke veilige geluidsnorm van 80 dB uitkomt.

Van 4 maart tot en met 15 april 2024 kunnen scholen in het primair, gespecialiseerd en voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs verschillende stimuleringsregelingen aanvragen bij Gezonde School. 

Alcohol drinken en roken hangen samen met een aantal mentale problemen onder jongeren. Dat ontdekte het Trimbos-instituut. Het onderzocht cijfers uit het laatste HBSC-rapport over jongeren van 12 t/m 16 jaar. De uitkomsten zijn ook voor onderwijsprofessionals van belang.

Twaalf procent van de jongeren heeft gehoorverlies. Al vanaf de basisschool luisteren kinderen vaak en lang naar muziek, gamen met een koptelefoon op en kijken films, series en TikToks met de volumeknop op maximaal. Hoe slecht is dat eigenlijk? Gezonde School ging in gesprek met Lisanne de Regt, gezondheidspsycholoog gehoorschadepreventie bij VeiligheidNL.

Kinderen en jongeren ervaren steeds meer druk door huiswerk en school. Volgens Anita Kraak van het Nederlands Jeugdinstituut is die prestatiedruk een symptoom van de huidige samenleving. “De balans is zoek. We moeten het idee dat alles maakbaar is loslaten en accepteren dat de toekomst ook onzeker is.” Prestatiedruk was ook het thema in de negende aflevering van de NJi-podcast De Jeugdkantine.

Scholen die hun terrein gezond, klimaatbestendig en natuurlijk avontuurlijk willen inrichten kunnen vanaf 1 mei 2024 een aanvraag doen via de regeling ‘Schoolpleinen van de Toekomst’. Provincie Noord-Brabant, de Brabantse waterschappen en het Cultuurfonds Noord-Brabant investeren samen 1 miljoen euro; de komende 4 jaar is er jaarlijks 250.000 euro beschikbaar om te verdelen.

Alle kinderen in Nederland moeten kunnen spelen én leren op een groen en gezond schoolplein. Om dit te bereiken, overhandigde directeur Jan Dijstelbloem van IVN Natuureducatie dinsdag 16 januari de petitie ‘Alle schoolpleinen gezond en groen in 2030’ aan de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in de Tweede Kamer. Met de petitie, die 15.677 keer is ondertekend, en mede wordt gesteund door ruim twintig maatschappelijke organisaties roept IVN het rijk op om landelijk de regie te pakken wat betreft de aanpak van schoolpleinen. Bij de overhandiging waren ook tv-boswachter Tim Hogenbosch (KRO-NCRV) en drie leerlingen van de Zuidwalschool in Den Haag aanwezig.

In het Ierse stadje Greystones, vlak onder Dublin, hebben alle acht basisscholen, samen met sportverenigingen en ouders afgesproken dat basisschoolleerlingen geen smartphones mogen hebben: niet op school, niet thuis en niet in hun vrije tijd. De reden voor het experiment is dat de partijen zich zorgen maken over de mentale gezondheid van de basisschoolleerlingen.

Met een deel van de hbo- en wo-studenten lijkt het in mentaal opzicht iets beter te gaan, maar veel studenten ervaren nog steeds psychische klachten. Hun gebruik van tabak, alcohol en drugs is sinds 2021 grotendeels op hetzelfde niveau gebleven. Vooral de sociaal-maatschappelijke omgeving van de student speelt een rol bij mentale gezondheid en middelengebruik. Dat blijkt uit het tweede landelijke onderzoek naar de mentale gezondheid en het middelengebruik van studenten in het hbo en wo. De cijfers laten zien dat het onverminderd belangrijk is om samen te werken aan een beter studentenwelzijn.

Aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) zijn lichamelijke klachten die jongeren langere tijd kunnen hebben en hun dagelijks leven beïnvloeden. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat jongeren met deze klachten naar school blijven gaan? En welke ondersteuning kun je als professional daarbij geven? Het Nederlands Jeugdinstituut, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) en Ingrado deden een praktische verkenning naar wat jongeren met aanhoudende lichamelijke klachten helpt om naar school te blijven gaan. Daarbij is ook bekeken hoe de samenwerking met de jongeren, ouders en professionals in en rond de school in de praktijk vorm kan krijgen.

Hoe kunnen we de komende jaren een gezonde leefstijl op elke school vanzelfsprekend maken? Wat zijn daarbij de uitdagingen en oplossingen? Gezonde School organiseert hierover een Dialoogsessie donderdagochtend 16 november van 9.00 tot 12.00 uur in Leerhotel Het Klooster in Amersfoort.

Schooltuinen bestaan al meer dan 100 jaar. Veel gemeenten stimuleren daarom het schooltuinieren. Zij zien het als een goede manier om kinderen in aanraking te laten komen met gezonde voeding en om te leren over natuur en biodiversiteit. Ook in 2024 staat de week van 8 t/m 12 april daarom weer in het teken van schooltuinen. Als kers op de taart wordt op 9 april de nationale Buitenlesdag georganiseerd. De week is een initiatief van Alliantie Schooltuinen en Jong Leren Eten.

Op 27 september organiseren de Nederlandse drinkwaterbedrijven gezamenlijk Nationale Kraanwaterdag. Dit evenement vindt voor de negende maal plaats. De Nederlandse drinkwaterbedrijven nodigen alle basisscholen en BSO’s uit om op deze dag aandacht te besteden aan kraanwater als gezonde en sportieve dorstlesser. Aan de hand van een korte aantrekkelijke les ontdekken kinderen van groep 1 t/m 8 waarom kraanwater zo gezond is als je sport en beweegt. Scholen en BSO’s die zich inschrijven ontvangen gratis educatieve materialen.