Schoolplein

Opnieuw gaan vijf gemeenten in ons land aan de slag om hun schoolpleinen om te toveren tot een gezonde leefomgeving. Alkmaar, Alphen aan den Rijn, Enschede, Midden-Groningen en Purmerend zijn uit de vele aanmeldingen geselecteerd voor het project Gezonde Schoolpleinen van IVN Natuureducatie en Jantje Beton.

Na het succes van de eerste editie slaan Praxis en Jantje Beton opnieuw de handen ineen om schoolpleinen te vergroenen. Vorig jaar lieten honderden basisschoolleerlingen hun creativiteit de vrije loop door hun ideale groene schoolplein te tekenen en in te zenden. Drie winnende scholen werden geselecteerd en samen met de kinderen, ouders en medewerkers zijn de schoolpleinen inmiddels vergroend. Dit jaar krijgen opnieuw drie basisscholen de kans om hun grijze schoolplein te veranderen in een groene oase. Aanmelden kan tot en met 16 mei 2025.

Basisscholen in de provincie Utrecht die een verhard schoolplein willen omzetten naar een meer groene, natuurrijke speel- en leeromgeving kunnen bij de provincie Utrecht tot en met 30 november 2025 een voucher aanvragen van 15.000 en soms 20.000 euro.

Uit cijfers van de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat het aantal meldingen van pesten en fysiek geweld in het onderwijs weer is toegenomen. Zowel op de basisschool als op het voortgezet onderwijs neemt het aantal treiterijen flink toe en dat geldt ook voor de ernst van de incidenten. Om dit een halt toe te roepen, pleit IVN Natuureducatie al jaren voor meer groene schoolpleinen. Op een grijs, betegeld plein zijn bewezen meer ruzies en opstootjes dan op een groen plein, waar doorgaans een betere sfeer hangt.

Ruim 60 Zeeuwse scholen ontvingen de afgelopen jaren vouchers voor het groener maken van hun schoolplein. De voucher biedt scholen een steuntje in de rug om hun groene schoolplein te realiseren. Ook in 2025 stelt IVN weer vouchers beschikbaar voor scholen om te vergroenen. De inschrijving is open en sluit op zondag 9 maart 2025.

Wil je als gemeente aan de slag met het speelser én groener maken van schoolpleinen? De SchoolpleinenCheck van IVN helpt je op weg! In vijf stappen, met elk drie tot vijf stellingen, neemt de check gemeeenten mee door de ervaringen van andere gemeenten en biedt de check gemeenten advies op maat. Zo krijgen gemeenten inzicht in wat er nodig is om succesvolle en toekomstbestendige schoolpleinen te realiseren. Gemeenten ontvangen hun score en het advies van IVN na het voltooien van de check per mail.

Steeds meer scholen geven voedseleducatie of vergroenen hun schoolplein. Een studie van Louis Bolk Instituut, in samenwerking met Jong Leren Eten, IVN en JOGG, onderzocht hoe basisscholen denken over de combinatie van voedingseducatie en vergroening van het schoolplein, bijvoorbeeld door het aanleggen van een moestuin. Succesvolle implementatie blijkt afhankelijk van visie, draagvlak en integratie in het curriculum.

Suzanne van Ginneken van Speelnatuur weet alles over het groene en inclusieve schoolplein. Ze vertelt erover in een interview met Stedebouw & Architectuur.

Noord-Brabant krijgt er weer 25 groene schoolpleinen bij. Twintig basisscholen, twee middelbare scholen en drie beroepsonderwijsinstellingen gaan aan de slag om hun schoolplein klimaatbestendig en groen te maken. Vanaf 1 mei konden Brabantse scholen hiervoor subsidie aanvragen. De Brabantse waterschappen, Provincie Noord-Brabant en het Cultuurfonds Noord-Brabant investeren dit jaar samen € 250.000,- in de realisering van 25 gezonde, klimaatbestendige en groene schoolpleinen. Vanaf 2024 is er vier jaar lang jaarlijks € 250.000,- beschikbaar om te verdelen.

Zo’n 37 procent van de Nederlandse kinderen in de basisschoolleeftijd klaagt thuis wel eens over het schoolplein. Dat blijkt uit een onderzoek onder duizend Nederlandse vaders en moeders dat in opdracht van Jantje Beton en Praxis is uitgevoerd door Motivaction. Volgens ongeveer de helft van de bevraagde ouders bestaat de speelplaats van hun kroost te veel uit tegels en is er niet genoeg groen. Om die reden slaan de doe-het-zelfketen en Jantje Beton de handen ineen om samen schoolpleinen te vergroenen.

Scholen die hun terrein gezond, klimaatbestendig en natuurlijk avontuurlijk willen inrichten kunnen vanaf 1 mei 2024 een aanvraag doen via de regeling ‘Schoolpleinen van de Toekomst’. Provincie Noord-Brabant, de Brabantse waterschappen en het Cultuurfonds Noord-Brabant investeren samen 1 miljoen euro; de komende 4 jaar is er jaarlijks 250.000 euro beschikbaar om te verdelen.

Alle kinderen in Nederland moeten kunnen spelen én leren op een groen en gezond schoolplein. Om dit te bereiken, overhandigde directeur Jan Dijstelbloem van IVN Natuureducatie dinsdag 16 januari de petitie ‘Alle schoolpleinen gezond en groen in 2030’ aan de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in de Tweede Kamer. Met de petitie, die 15.677 keer is ondertekend, en mede wordt gesteund door ruim twintig maatschappelijke organisaties roept IVN het rijk op om landelijk de regie te pakken wat betreft de aanpak van schoolpleinen. Bij de overhandiging waren ook tv-boswachter Tim Hogenbosch (KRO-NCRV) en drie leerlingen van de Zuidwalschool in Den Haag aanwezig.

Geen woorden maar daden. Als het aan meester Robert van de Oranjeschool in Rotterdam ligt, spelen alle kinderen in Nederland straks op net zo’n mooi groen schoolplein als de leerlingen van zijn school. Hij zette zijn schouders eronder en toonde eind september samen met leerlingen Miral en Husseyin uit groep 8 vol trots hun groene schoolplein aan de aanwezige politici.

De winnaar van de actie ‘een ANWB Verkeersplein voor een schoolplein’ in de provincie Gelderland is school voor speciaal basisonderwijs Klavervier in Beuningen. Vandaag werd het ANWB Verkeersplein feestelijk geopend in het bijzijn van alle leerlingen, Ellen Sas-van de Geer (directeur basisschool) en Peter Siewers (directeur ANWB Hulpverlening).

In mei 2023 bezochten Mathijs ter Bork en Ian Mostert van IVN, Jeroen Onck van Utrecht Natuurlijk en Cedric Ryckaert (BLES-Vlaanderen) verschillende groene schoolpleinen in Rotterdam. Ter Bork schreef er onderstaand verslag over.