Op het moment dat Hooimeijer bij ‘Anne Frank’ kwam, was het trakteren al afgeschaft. “De trigger daarbij was tweeledig. Ten eerste zijn er steeds meer kinderen met voedselallergieën, waardoor traktaties al snel een gedoe worden. Ten tweede werden de verschillen steeds groter: bij het ene kind waren het grote dure traktaties, terwijl de ouders van het andere kind de traktaties amper konden betalen. Daarnaast speelde ook mee dat we een Gezonde School zijn en meedoen aan het Europese schoolfruitprogramma. Het afschaffen van traktaties paste goed in dat beleid.”

Automatisme

Hoewel er bij het team wel draagvlak was om het trakteren af te schaffen, zaten sommige teamleden wel met de vraag ‘wat ze dan wel moesten doen’. “Trakteren was zo’n traditie en bovendien een automatisme, omdat elke leraar het 25 keer per jaar doet.” De weerstand zat vooral bij de ouders. “Ze begrepen wel het stukje ‘Gezonde School’, maar veel minder de argumenten rond voedselallergie en ongelijkheid. Daarnaast voelde het voor de ouders alsof ze een oer-Hollandse traditie werd afgepakt. Bovendien vinden ze het belangrijk dat hun kind in het zonnetje wordt gezet omdat het jarig is.”

Om op deze laatste behoefte in te spelen, besloot het team van ‘Anne Frank’ na te denken over alternatieve manieren om toch – zonder traktaties – feest te vieren met de klas. “De gedachte erachter was namelijk: het kind trakteert de klas op een leuk moment. Het team is vervolgens gaan brainstormen over ‘leuke momenten’ en heeft het ook aan de kinderen gevraagd.” Het resulteerde in een scala van activiteiten en spelletjes, die vervolgens op kaartjes werden gedrukt. De jarige mag een kaartje uitkiezen. De kaartjes variëren van langer buiten spelen en een stoelendans tot een kwartiertje knutselen, een filmpje kijken en trefbal in de gymzaal. De kaartjes spelen ook in op de leeftijdsverschillen. “Zo zijn er bijvoorbeeld bij de kleuters kaartjes met ‘een liedje zingen’ of ‘keihard uit het raam roepen dat je jarig bent’.” De activiteiten duren allemaal maximaal een kwartier. “Daar hebben we bewust voor gekozen, omdat het trakteren ongeveer evenveel tijd kost.”

Inmiddels zijn de kinderen helemaal aan de nieuwe opzet gewend. En dat verbaast Hooimeijer niet: “Kinderen schakelen het gemakkelijkste om.” Ook bij ouders van nieuwe kinderen is het geen probleem: “Die weten er al van voordat hun kind hier op school komt.” Alleen bij de ouders die de verandering hebben meegemaakt zijn er nog gemengde gevoelens: “Zij vinden het toch vaak nog steeds erg jammer.”

Tip

Het brengt Hooimeijer bij een belangrijke tip voor scholen die het voorbeeld van ‘Anne Frank’ willen volgen om traktaties af te schaffen: “Onderschat niet hoe belangrijk het is om ouders hierin mee te nemen. Daarom adviseer ik scholen om het goed voor te bereiden, goed naar ouders te luisteren en om ouders de tijd te geven om eraan te wennen.” Datzelfde geldt ook voor het team: “Ik adviseer een schoolleiding die dit wil om goed het gesprek aan te gaan met het team en met elkaar andere mogelijkheden voor een feestje voor het kind te bedenken.”

Favorieten

Hoewel het aanbod op de kaartjes best breed is, zijn er inmiddels wel duidelijke koplopers: zo zijn in de bovenbouw vooral een kwartier langer buitenspelen en een filmpje kijken populair, terwijl bij kleuters het uit hem raam roepen of stoelendans een favoriete keuze is.”

Ondertussen betekent het afschaffen van de traktaties niet dat de ‘Anne Frank’ nu helemaal is doorgeslagen bij het gezondheidsbeleid. “Een mooi voorbeeld was begin dit jaar het 60-jarig jubileum: toen stond er gewoon een suikerspinapparaat op het plein.”

Click hier voor meer informatie over ‘Wie jarig is viert feest’.