Leerlingen hebben allemaal unieke perspectieven op hun plaats in de wereld. Het klaslokaal biedt een uitstekende gelegenheid om deze perspectieven te delen en te verkennen. Binnen dit leernetwerk richten we ons op de verhalen van leerlingen over hun gevoel van thuis zijn, zowel op school, in de buurt als in de samenleving. Vervolgens kijken we hoe je door deze verhalen je burgerschapsonderwijs passend inricht bij de context van de leerlingen. We onderzoeken gezamenlijk hoe je een open en ondersteunend klasklimaat creëert, waarin leerlingen zich vrij voelen om deze verhalen te delen. Daarnaast onderzoeken we hoe je boeken en verhalen kunt inzetten om gesprekken over samenleving, democratie en maatschappelijke thema’s te bevorderen.

Het leernetwerk bestaat uit zes bijeenkomsten van elk twee uur.

Doelgroep

Dit leernetwerk richt zich op leraren in het basisonderwijs die al enige voortgang hebben geboekt in de ontwikkeling van burgerschapsonderwijs, met een specifieke focus op de integratie van taal en burgerschap.

Wat levert het leernetwerk op?

• Leraren krijgen praktische handvatten om het klasklimaat te analyseren en te verbeteren.
• Leraren leren hoe ze verhalen kunnen gebruiken om gesprekken over de samenleving te faciliteren.
• Leraren verkennen samen met hun leerlingen hoe individuele verhalen kunnen leiden tot een gemeenschappelijk verhaal.
• Leraren reflecteren op hun eigen pedagogische en didactische aanpak.

Impact op leerlingen:

• Leerlingen ervaren dat hun eigen verhaal wordt gewaardeerd.
• Leerlingen leren dat ze deel uitmaken van een groter geheel.
• Leerlingen reflecteren op hoe hun individuele verhaal zich verhoudt tot het collectieve verhaal.

Programma

Thema 1 – Een Open Klasklimaat

Een open klasklimaat is essentieel om burgerschapsthema’s te kunnen bespreken. We begrijpen dat de ervaring van een open klasklimaat per leerling verschilt. Daarom nodigen we ook leraren uit om dit in hun eigen klas te verkennen. We besteden speciale aandacht aan hoe we leerlingen kunnen ondersteunen die mogelijk een minder open klasklimaat ervaren.

Thema 2 – Boeken en Verhalen in de Klas

We onderzoeken hoe je boeken en verhalen kunt inzetten om gesprekken over samenleving, democratie en maatschappelijke thema’s te bevorderen. Uit onderzoek blijkt dat ons brein op fictionele werelden reageert alsof ze echt zijn. Het is dus belangrijk dat we kinderen kennis laten maken met een divers en inclusief aanbod aan jeugdliteratuur, zodat ze zichzelf kunnen herkennen of hun blik kunnen verbreden.

Er vindt verdieping plaats door het gesprek met elkaar aan te gaan over de literatuur. Maar hoe vind je als leraar je weg binnen het grote aanbod van jeugdliteratuur en hoe weet je welke boeken hiervoor goed inzetbaar zijn? En hoe creëer je vervolgens een veilig klassenklimaat om de literatuur te bespreken zonder de leerlingen te sturen?

Thema 3 – Individuele en Collectieve Verhalen

We verkennen de relatie tussen individuele verhalen en collectieve verhalen Hoe zorgen we ervoor dat leerlingen ruimte hebben om hun eigen verhalen in hun eigen taal en vorm te verkennen, terwijl ze ook bereid zijn om samen een collectief verhaal te vormen? We bespreken verschillende werkvormen en manieren om ervoor te zorgen dat leerlingen die een minder open klasklimaat ervaren niet worden buitengesloten.

Praktische zaken

Data

• Donderdag 21 maart, 11 april, 16 mei, 6 juni, 27 juni, 19 september 2024

Tijd

• 15.00-17.00 uur. Inloop vanaf 15:00 uur en start: 15:15 uur

Plaats

• In overleg online en fysiek – mede afhankelijk van de plaats van herkomst van de deelnemende scholen.

Kosten

• Voor de school zijn er geen kosten aan verbonden. Het leernetwerk wordt aangeboden door het ministerie van OCW.

Voorwaarde

• Een leernetwerk bestaat bij de gratie van meerdere deelnemers van verschillende scholen. Deelname is daarmee niet vrijblijvend.
• Maximaal 10 deelnemers. Het liefst twee leraren per school.

Begeleiding

* Anne van Mechelen (Hogeschool Utrecht)

* Willemijn Rinnooy Kan (Hogeschool van Amsterdam)

* Esther van den Berg (Expertisepunt Burgerschap)

Aanmelden kan hier.