Deze handreiking kan opzichzelfstaand worden gebruikt, maar ook en zelfs bij voorkeur, naast bestaande educatieve programma’s, monitoringssystemen, vroegsignalering en interventies gericht op het ondersteunen van de sociaal emotionele ontwikkeling. Deze handreiking voor leerkrachten is ontwikkeld in opdracht van de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF).

Uit eerder onderzoek van SGF onder een grote groep leerkrachten, kwam naar voren dat leerkrachten behoefte hebben aan concrete handvatten die hen op dagelijkse basis kunnen helpen bij het preventief stimuleren van de sociaal emotionele ontwikkeling van hun leerlingen. Een laagdrempelige en praktische ondersteuningstool die van dag tot dag hiervoor gebruikt kan worden werd door veel leerkrachten gemist.

Bevindingen

Dit waren de vier belangrijkste bevindingen van de auteurs:

• Aandacht voor SEO en welbevinden gaat niet over handelen bij incidenten maar over preventief bouwen aan een positieve omgeving.
• Het versterken van SEO en welbevinden van leerlingen is niet te vatten in één methode of interventie, of één moment op de dag.
• Vaardigheden leer je niet vanaf papier en zonder ruimte, tijd en rust voor de leerkracht is de kans klein dat concrete handvatten echt gaan helpen.
• Aandacht voor SEO en welbevinden is niet enkel een zaak tussen de individuele leerling en leerkracht.

Zes cirkels

Deze inzichten en conclusies hebben geleid tot wat de auteurs noemen ‘de zes cirkels van invloed op sociaal emotionele ontwikkeling en welbevinden’. Zie het als cirkels in het water van een vijver, en de leerkracht als een steen die een rimpeling veroorzaakt die op alle cirkels invloed heeft.

1. Welbevinden leerkracht: zorg dat je als leerkracht goed in je vel zit en weet welke rol je hebt ten aan zien van de SEO en welbevinden van jouw leerlingen. Zodat je daarmee je positieve invloed kan vergroten.

2. SEO en welbevinden individuele leerling: herken krachten en kansen in de sociaal emotionele ontwikkeling bij iedere leerling.

3. Groepsdynamiek in klas: creëer een klas die een kansrijke en veilige omgeving vormt voor ieder kind.

4. Professionele leeromgeving (team): werk samen met het team aan een preventieve, proactieve en lerende houding. Blijf aandacht genereren voor het thema, blijf overleggen met elkaar en creëer een veilige sfeer in het team waar ruimte is om open te zijn naar elkaar.

5. Positief pedagogisch schoolklimaat: laat aandacht voor SEO en welbevinden overal in terugkomen, gedragen door alle collega’s en leerlingen.

6. Omgevingscontext: wijkkenmerken, sociale factoren, thuissituatie, zorgstructuur buiten de school, zoals bijvoorbeeld jongerenwerk

Download hier de handreiking.