Waarom jongeren en jongvolwassenen extra beschermd moeten worden tegen gokken

Jongvolwassenen van 18 tot en met 23 jaar bezitten momenteel 22% van alle gokaccounts. En dit terwijl ze maar 9,4% van de Nederlandse bevolking vormen. Dat is zorgwekkend, want deze groep loopt extra risico op negatieve gevolgen van gokken. Het kan hierbij gaan over financiële gevolgen door (veel) geldverlies via gokproducten. Maar ook op sociaal, emotioneel of mentaal gebied kunnen jongvolwassenen schade ervaren. Denk hierbij aan relatieproblemen, stress, het verliezen van een baan of schooluitval. In de Wet op Kansspelen staat dan ook dat deze groep extra beschermd moet worden in het gokaanbod.

En hoewel gokken verboden is voor minderjaren wordt er ook onder 12– tot en met 16-jarigen gegokt. Zowel online als fysiek. Zo heeft bijna 1 op de 15 scholieren in het voortgezet onderwijs in 2022 online gegokt voor geld. Als jongeren ouder worden, is de kans groter dat zij online gaan gokken voor geld. 16-jarigen gokken namelijk twee keer zoveel als 12-jarigen. Verder weten we dat als 16- en 17 jarigen gokken, 40% van hen wel eens gokt op een fysieke locatie.

De eerste stap: signaleren, bespreekbaar maken en begeleiden

Een van de manieren om problematisch gokken bij jongvolwassenen terug te dringen is professionals die werken met jongvolwassenen in staat stellen om signalen van problematisch gokken te herkennen en indien nodig te verwijzen naar passende hulp.

Onder andere docenten, zorgcoördinatoren en andere onderwijsprofessionals hebben hier een rol in. Juist zij zien de jongeren vrijwel dagelijks, waardoor ze de signalen als één van de eersten zouden moeten herkennen. Ook staan ze in nauw contact met de jongeren, wat vaak zorgt voor een vertrouwensrelatie. Hierdoor zijn docenten of ander (ondersteunend) onderwijspersoneel van grote waarde bij het signaleren en bespreekbaar maken van hun vermoedens van problemen door gokken. De nieuwe deskundigheidsbevorderingstraining ‘Signaleren en Begeleiden Gokken’ van preventieprogramma Helder op School helpt onderwijsprofessionals hierbij.

De deskundigheidsbevordering is wetenschappelijk onderbouwd en bestaat uit een e-learning en een fysieke bijeenkomst. In de e-learning leren onderwijsprofessionals meer over gokken, bijbehorende risico’s en signalen van problemen. In de fysieke bijeenkomst, verzorgd door een preventiewerker van een instelling voor verslavingszorg, leren ze gokproblemen herkennen en dit bespreekbaar maken met leerlingen. Ook gaat de preventiewerker in op welke rol onderwijsprofessionals hebben in het signaleren en begeleiden van leerlingen naar passende hulp – zowel binnen als buiten de school. Hiervoor wordt de zorgstructuur van de school onder de loep genomen.

Op weg naar een integrale aanpak

Effectieve preventie van problematisch gokken binnen het onderwijs gaat verder dan alleen signaleren en begeleiden. Er is een integrale aanpak nodig waarbij er ook gewerkt wordt aan beleid op scholen, het betrekken van de omgeving van de jongeren, en educatie. Dit sluit aan bij de pijlers van de Gezonde School- en Helder op School-aanpak. Preventieprogramma Helder op School gaat hier mee aan de slag, in opdracht van de Kansspelautoriteit. Zodat er uiteindelijk een compleet pakket van effectieve en praktische materialen beschikbaar is voor het onderwijs om te werken aan het voorkómen van gokproblemen bij jongeren of jongvolwassen.

Over de ontwikkeling van de deskundigheidsbevordering ‘Signaleren en Begeleiden Gokken’

Het Trimbos-instituut werkt binnen het preventieprogramma Helder op School, met financiering vanuit het Verslavingspreventiefonds, beheerd door de Kansspelautoriteit, aan het beschermen van jongvolwassenen tegen negatieve gevolgen van gokken. De deskundigheidsbevorderingstraining voor onderwijsprofessionals is de eerste stap.