Welbevinden

Vrijdag 12 december is het Paarse Vrijdag. Op die dag wordt op scholen aandacht besteed aan dat iedereen zichzelf mag zijn, ongeacht wie je bent, wat je huidskleur is, wat je gelooft of op wie je verliefd wordt. Stichting School & Veiligheid maakte een Checklist voor een veilige en respectvolle Paarse Vrijdag op school.

Hoe kunnen we prestatiedruk, schoolstress en schooluitval verminderen, en tegelijkertijd het welbevinden van leerlingen en studenten vergroten? In het webinar ‘Prestatiedruk onder de loep’ van het Programma Welbevinden op School op 24 november 2025 werd onderzocht hoe vo- en mbo-scholen hier actief mee aan de slag kunnen.

Liefde, relaties en seksualiteit zijn onderwerpen die veel jongeren dagelijks bezighouden. Toch blijft het voor veel scholen een uitdaging om hier gestructureerd aandacht aan te besteden. De Week van de Liefde (9-13 februari 2026), georganiseerd door Soa Aids Nederland en Rutgers in samenwerking met de GGD’en, helpt daarbij. Tijdens deze week zet je, samen met honderden andere scholen, het thema - online liefde en relaties - op een laagdrempelige manier op de agenda.

Een veilig en inclusief schoolklimaat is een belangrijke voorwaarde voor goed leren. Leerlingen komen pas echt tot ontwikkeling wanneer zij zich fysiek, sociaal en emotioneel veilig voelen. Onderling respect vormt hierbij een kernwaarde: het creëert rust, vertrouwen en ruimte om te groeien. Gezonde School beschrijft vier manieren om respect in de klas te bevorderen.

De mentale gezondheid van studenten in het hbo en wo is in 2025 iets verbeterd ten opzichte van 2021. Zo ervaren minder studenten emotionele uitputtingsklachten, eenzaamheid en prestatiedruk. Tegelijkertijd zit nog steeds een groot deel van de studenten minder goed in hun vel en ervaren zij psychische klachten. Het middelengebruik van studenten blijft grotendeels stabiel. Dit blijkt uit de derde meting van de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hbo en wo (MMMS-2025) van het Trimbos-instituut, RIVM en GGD GHOR Nederland.

Welbevinden op School, het landelijke kennis- en ondersteuningsprogramma van Pharos en het Trimbos-instituut, heeft de Handreiking Preventief werken aan welbevinden uitgebracht. De handreiking heeft als doel leraren in het primair, voortgezet en gespecialiseerd onderwijs te ondersteunen bij het preventief bevorderen van het welbevinden van leerlingen én henzelf. Dit gebeurt door middel van praktische, laagdrempelige handvatten die direct toepasbaar zijn in de dagelijkse onderwijspraktijk, aanvullend op bestaande programma’s en interventies.

Dit jaar vindt Paarse Vrijdag plaats op vrijdag 12 december. Op Paarse Vrijdag wordt aandacht besteed aan dat iedereen zichzelf mag zijn, ongeacht wie je bent, wat je huidskleur is, wat je gelooft of op wie je verliefd wordt.

Stichting Het Vergeten Kind roept scholen op om deze kerst in actie te komen voor vergeten kinderen. Het Vergeten Kind wil in december 7500 kinderen positieve momenten geven, samen met hun gezin of leefgroep. Daarom organiseert Het Vergeten Kind in de kerstvakantie allerlei activiteiten voor ze.

Het Jeugdeducatiefonds is op 23 oktober 2025 de campagne De school op 1 gestart. Tijdens deze campagne gaat het Jeugdeducatiefonds langs scholen om in 10 Minutengesprekken aan schoolleiders te vragen wat zij nodig hebben. Zij bieden de vertrouwde plek, zien kinderen elke dag en komen soms letterlijk achter de voordeur. Hans Spekman, directeur Jeugdeducatiefonds: “Als we de scholen nu niet steunen, zadelen we een volgende generatie op met een leven in armoede.”

Het Nederlands Jeugdinstituut onderzocht welke factoren de schoolaanwezigheid van kinderen en jongeren bevorderen of belemmeren. Op basis van bijna 50 studies uit de periode 2020–2025 is een overzicht samengesteld van recente, goed onderbouwde invloeden op schoolverzuim.

Nathalie Hoekstra, postdoctoraal onderzoeker ontwikkelingspsychologie bij Radboud Universiteit in Nijmegen, publiceert op de website wij-leren.nl een artikelenserie waarin dieper wordt ingegaan op de de sociale processen binnen de klas en de mechanismen achter pesten, signaleren en ingrijpen. Daarbij wordt de rol van pesters, slachtoffers, meelopers én leraren verkend. Ook laten de artikelen zien hoe sociale veiligheid doelgericht versterkt kan worden. In deel 4 aandacht voor de pester.

Nathalie Hoekstra, postdoctoraal onderzoeker ontwikkelingspsychologie bij Radboud Universiteit in Nijmegen, publiceert op de website wij-leren.nl een artikelenserie waarin dieper wordt ingegaan op de de sociale processen binnen de klas en de mechanismen achter pesten, signaleren en ingrijpen. Daarbij wordt de rol van pesters, slachtoffers, meelopers én leraren verkend. Ook laten de artikelen zien hoe sociale veiligheid doelgericht versterkt kan worden. In deel 3 aandacht voor het slachtoffer.

Leerlingen leven deels online, wat zowel kansen als risico’s biedt voor hun welbevinden. Zorgen gaan over schermtijd, slaap, pesten en zelfbeeld, maar sociale media bieden ook steun en verbinding. Onderwijs zoekt naar manieren om gezond schermgebruik te stimuleren. Tijdens een bijeenkomst op 17 september in Zwolle stond daarom het thema ‘Digitaal welbevinden: mediawijs, weerbaar en in balans’ centraal.

Maandag 6 oktober is de Dag van de Leerkracht. Als leerkracht doe je veel meer dan alleen lesgeven. Je krijgt soms te maken met uitdagende vraagstukken. Lees bij het Nederlands Jeugdinstituut hoe een aandachtsfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld – Marieke Kuiper, een intern begeleider – Hoda Yamani, en een leraar – Jasper Albers, daarmee omgaan.

Nathalie Hoekstra, postdoctoraal onderzoeker ontwikkelingspsychologie bij Radboud Universiteit in Nijmegen publiceert op de website wij-leren.nl een artikelenserie waarin dieper wordt ingegaan op de de sociale processen binnen de klas en de mechanismen achter pesten, signaleren en ingrijpen. Daarbij wordt de rol van pesters, slachtoffers, meelopers én leraren verkend. Ook laten de artikelen zien hoe sociale veiligheid doelgericht versterkt kan worden. In deel 2 aandacht voor de vele gezichten van pesten.