Welbevinden

De overgang van de zomervakantie naar het nieuwe schooljaar is voor veel kinderen en ouders weer even wennen. Misschien vinden kinderen het spannend. En ouders zelf moeten vaak ook weer even omschakelen. Daarom zet het Nederlands Jeugdinstituut wat tips op een rij om ervoor te zorgen dat ouders en kinderen klaar zijn voor het nieuwe schooljaar.

Als beleidsmaker in het onderwijs wil je dat alle leerlingen zich veilig voelen en met plezier naar school gaan. Pestgedrag draagt niet bij aan een veilig klimaat. Wat kan de school doen om pestgedrag te voorkomen en verminderen? Het Nederlands Jeugdinstituut zet het op een rijtje.

Online gokken is verboden voor minderjarigen. Toch gokt 1 op de 15 middelbare scholieren online voor geld. Dit blijkt uit de ScholierenMonitor 2023 van het Trimbos-instituut: een terugkerend onderzoek naar middelengebruik, digitaal gedrag en mentale gezondheid in het basis- en voortgezet onderwijs (10-16 jaar). De monitor laat verder zien dat het gebruik van vapes onder scholieren hoog ligt, het gebruik van lachgas gedaald is en het gebruik van andere drugs onveranderd is vergeleken met eerdere jaren.

“Stel je eens een schoolklas voor. Een groep kinderen, klaar voor de les. Daar kunnen zomaar zeven jonge mantelzorgers tussen zitten.” Aniek de Lange is Projectmedewerker Jeugd bij Trimbos met expertise over kinderen van ouders met psychische en/of verslavingsproblemen. In een blog op de website van Trimbos vertelt ze waarom het belangrijk is dat deze kinderen zich op school gezien en gehoord voelen. Ook geeft ze tips aan onderwijsprofessionals hoe ze jonge mantelzorgers kunnen herkennen.

Naar schatting wordt tien procent van de kinderen en jongeren in Nederland het slachtoffer van cyberpesten. Dat concluderen Remco Spithoven en Cathy van Tuijl, lectoren Maatschappelijke Veiligheid en Jonge Kind Educatie bij Hogeschool Saxion, in hun boek Cyberpesten. Volgens hen hebben ouders vaak geen idee van wat er speelt, terwijl de gevolgen van online pesten vaak groter zijn dan die van offline pesten.

Stichting School & Veiligheid organiseert elk jaar de Week Tegen Pesten om scholen te helpen bij het werken aan een veilige en gezellige groep. Het thema voor de Week Tegen Pesten 2024, die van 23 tot en met 27 september 2024 plaatsvindt, is nu bekend met daarbij de volgende slogan: ‘Denk FF na! Als het om geklets gaat’.

Minder tweede- en vierdeklassers zijn positief over hun eigen gezondheid dan voorgaande jaren. Ook hun mentale gezondheid laat na de coronapandemie nog geen herstel zien. Daarnaast zien we een toename van ongezond gedrag, zoals vapen en problematisch gebruik van sociale media. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023, een onderzoek onder ruim 188.000 jongeren uitgevoerd door de GGD’en en het RIVM in het najaar van 2023. De resultaten van dit onderzoek vragen om passende maatregelen.

Als onderwijsprofessional herken je dit waarschijnlijk: juist de leerlingen of studenten die lekker in hun vel zitten doen het goed op school. Ze hebben hun huiswerk af, maken makkelijk vrienden en sporten regelmatig. Je kunt je leerlingen of studenten helpen om lekkerder in hun vel te zitten door te investeren in sociaal-emotionele vaardigheden. Daarmee help je hun welbevinden vergroten. En dat draagt weer bij aan beter functioneren op school. Hoe werkt dat? Pharos en Trimbos leggen het uit in een artikel op de website van Gezonde School.

De campagne ‘Hey, het is oké’ begint 20 mei. Het doel is om praten over beginnende mentale klachten normaler te maken voor jongeren van 16 tot 25 jaar. De campagne wordt georganiseerd door de overheid en loopt door tijdens de Nederlandse Week van de Mentale Gezondheid, van 3 juni tot en met 8 juni.

Discriminatie is een van de redenen waarom kinderen en jongeren gepest worden. Ze worden gepest vanwege bepaalde kenmerken, zoals afkomst, seksuele voorkeur, huidskleur of beperking. Het Nederlands Jeugdinstituut maakte een speciale pagina over discriminatie en pesten. En wat je ertegen kunt doen. De informatie is ook voor onderwijsprofessionals relevant.

Op 14 mei beginnen de landelijke eindexamens voor vmbo, havo en vwo. Een periode waarin je kind onder druk staat om te presteren. Als ouder wil je je kind zo goed mogelijk bijstaan en ondersteunen. Wat kun je doen om te voorkomen dat je kind te veel stress ervaart? Het Nederlands Jeugdinstituut zet het op een rij en geeft tips om je kind te ondersteunen.

Woensdag 17 april 2024 vond voor de negende keer de onderwijsconferentie Met Alle Respect! plaats die Stichting School & Veiligheid jaarlijks organiseren. Zowel op locatie (Gooiland, Hilversum) als online werd de conferentie goed bezocht. School & Veiligheid blikt in een kort verslag terug op met name het plenaire (ochtend)gedeelte.

Werk jij als professional in het primair, gespecialiseerd of voortgezet onderwijs en is er in jouw team sprake van handelingsverlegenheid als het gaat om culturele en religieuze diversiteit van jouw leerlingen? Veel onderwijsprofessionals hebben bij Gezonde School aangegeven meer te willen weten over deze diversiteit en hoe ze het beste hiermee kunnen omgaan binnen relationele en seksuele vorming. Daarom organiseert Gezonde School op 29 mei van 15.00 tot 16.00 het webinar ‘Aandacht voor culturele en religieuze diversiteit’.

Gemiddeld zitten jongeren 6,5 uur per dag op hun smartphone. Voor een kwart is dit zelfs meer dan 8 uur. Onderzoek van UvA-promovendus Teun Siebers bevestigt nu dat jongeren meer afleiding ervaren op momenten dat ze ook meer social media gebruiken. Ook zorgen social media en game-apps op de telefoon voor het slapengaan voor een slechtere nachtrust. Zorgelijk, volgens Siebers: “Het is een kwetsbare groep waarvan de mate waarin social media ze afleidt van taken gek genoeg nog niet veel onderzocht is.” Het onderzoek van Siebers is ook voor onderwijsprofessionals interessant.

Lhbti+’ers worden twee keer zo vaak gepest, gediscrimineerd en buitengesloten als heteroseksuelen*. Ook op school voelen zij zich minder veilig en worden ze vaker gepest. Wat kun je doen om het voor deze leerlingen fijner te maken op school? En daarmee de sociale veiligheid voor iedereen te vergroten?