Alcohol

Een gezonde start begint al vóór de zwangerschap en loopt door in de eerste levensjaren van het kind. Roken, alcoholgebruik en mentale klachten rond de zwangerschap vormen risico’s voor de ontwikkeling van het (ongeboren) kind. Op Gezondestart.nl vinden onderwijsprofessionals en zorgverleners en onderbouwde hulpmiddelen om deze thema’s bespreekbaar te maken in de preconceptiefase, tijdens de zwangerschap én in de vroege kindertijd.

In 2018 ontving de gemeente Rotterdam zorgwekkende cijfers over het alcoholgebruik onder studenten. Dit vormde het startpunt van een intensieve samenwerking tussen de gemeente, het Trimbos-instituut, onderwijsinstellingen, verslavingszorg en studenten zelf. De aanpak werd gebaseerd op een verkennend onderzoek van Laura Nijkamp (Trimbos-instituut), dat wees op het belang van samenwerking en een helder alcoholbeleid. Doel was het terugdringen van problematisch alcoholgebruik onder studenten, zoals beoogd in het Nationaal Preventieakkoord: een halvering in 2040.

Ben je leerkracht van groep 7 en/of 8? En vind je het belangrijk dat deze kinderen goed voorbereid worden op toekomstige verleidingen? Dan is het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) op zoek naar jou!

Veel lhbtiq+-jongeren drinken meer alcohol dan hun heteroseksuele cis-gender leeftijdsgenoten. Daardoor lopen zij een verhoogd risico op kanker en andere mentale en fysieke problemen. Om het gesprek over alcohol in deze groep te openen, lanceert KWF Kankerbestrijding een project met COC, het Trimbos-instituut en Rutgers. Met als doel: een gezondere leefstijl stimuleren. KWF-directeur Dorine Manson: “We maken ons echt zorgen.”

Hoe staat het met het middelengebruik van mbo-studenten? Nog steeds roken veel mbo-studenten en onder hen wordt steeds méér gevapet. Bijna een kwart van de mbo-studenten die dagelijks vapen rookt ook dagelijks. Het lachgasgebruik is de afgelopen jaren verder afgenomen en het gebruik van 3-MMC en 4MMC toegenomen. Ook gebruikt 1 op de 16 mbo-studenten slaap- of kalmeringsmiddelen zonder doktersvoorschrift. Dit blijkt uit de Mbo-Middelenmonitor van het Trimbos-instituut, die in 2023 voor de vijfde keer is uitgevoerd.

Hoogzomer, voor velen een onbezorgde tijd en dit jaar voor sommige ouders zelfs een bijzondere tijd. Omdat na de zomer, in het nieuwe schooljaar je kind een vervolgopleiding gaat doen. Misschien wel in een andere stad en zelfs op kamers. Een heel andere fase in het leven van je kind, maar ook in jouw leven als opvoeder. Ninette van Hasselt geeft in een blog van het Trimbos-instituut samen met Wilke Heijnen en Michelle van der Horst van de programma’s Alcohol en Jeugd tips aan ouders. Wat geef je je kind mee om echt op eigen benen te kunnen staan?

Het drinken van alcohol wordt vaak gezien als kenmerkend onderdeel van de studentencultuur. Studenten drinken bijvoorbeeld meer alcohol dan hun niet-studerende leeftijdsgenoten. In de nieuwe factsheet ‘Alcohol en Studenten’ van het Trimbos-instituut wordt op basis van literatuuronderzoek en extra analyses data uit de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs 2023 (MMMS) gekeken naar de redenen waarom studenten alcohol drinken, waar het op lichamelijk en mentaal gebied mee samenhangt en wat de gevolgen hiervan zijn.

Online gokken is verboden voor minderjarigen. Toch gokt 1 op de 15 middelbare scholieren online voor geld. Dit blijkt uit de ScholierenMonitor 2023 van het Trimbos-instituut: een terugkerend onderzoek naar middelengebruik, digitaal gedrag en mentale gezondheid in het basis- en voortgezet onderwijs (10-16 jaar). De monitor laat verder zien dat het gebruik van vapes onder scholieren hoog ligt, het gebruik van lachgas gedaald is en het gebruik van andere drugs onveranderd is vergeleken met eerdere jaren.

Alcohol drinken en roken hangen samen met een aantal mentale problemen onder jongeren. Dat ontdekte het Trimbos-instituut. Het onderzocht cijfers uit het laatste HBSC-rapport over jongeren van 12 t/m 16 jaar. De uitkomsten zijn ook voor onderwijsprofessionals van belang.

“Zo’n vier, vijf jaar geleden hadden we een aantal comazuip-incidenten, waar leerlingen in havo 4 in het weekend bij betrokken waren”, zegt teamleider havo en Gezonde School-coördinator Annemarie Ottingh van Het Heerenlanden in Leerdam. Voor haar en het team dé aanleiding om leerlingen meer bewust te maken van de verleidingen van alcohol, roken en drugs. Coach en zorgcoördinator Jerry Mostert van Het Heerenlanden was hierbij intensief betrokken.

Op de Universiteit van Amsterdam (UvA) is de Dry January-campagne van start gegaan en worden studenten gestimuleerd om de hele maand januari geen druppel alcohol te drinken. De campagne moet meer bewustzijn voor overmatig alcoholgebruik onder studenten creëren.

GGD Zuid-Holland Zuid heeft een E-zine uitgebracht over het puberbrein en de invloed van middelen daarop. Ook organiseerden ze op 9 november online een regionale ouderbijeenkomst, vanuit hun initiatief www.Goedgespreknix18.nl. Daarbij draait het om praten met je kind, luisteren en regels te stellen, zodat je kunt voorkomen dat je zoon of dochter begint met drinken en roken.

Werkt uw school in het kader van Gezonde School aan het thema Fysieke veiligheid of Roken en alcohol? Of is uw school dat van plan? Dan geldt voor uw school een aantal belangrijke veranderingen: Fysieke veiligheid is per 2022 geen gezondheidsthema meer binnen Gezonde School. Het themacertificaat Roken en alcohol wordt per 2022 niet meer toegekend.

Jongeren denken – vaker dan volwassenen – dat door reclame voor alcoholvrij jongeren deze dranken eerder zullen kiezen als alternatief voor dranken mét alcohol. Maar ze denken ook dat ervaring met alcoholvrije dranken drempelverlagend kan werken om dezelfde dranken mét alcohol te gaan proberen, omdat ze al gewend zijn aan de smaak van deze producten zonder alcohol.

Sinds 2012 neemt de aandacht voor gezonde leefstijl op het MBO toe. Dat blijkt uit het onderzoek Bewegen, sport en gezonde leefstijl in middelbaar beroepsonderwijs: 0-meting van het Mulier Instituut.