Pesten

Uit cijfers van de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat het aantal meldingen van pesten en fysiek geweld in het onderwijs weer is toegenomen. Zowel op de basisschool als op het voortgezet onderwijs neemt het aantal treiterijen flink toe en dat geldt ook voor de ernst van de incidenten. Om dit een halt toe te roepen, pleit IVN Natuureducatie al jaren voor meer groene schoolpleinen. Op een grijs, betegeld plein zijn bewezen meer ruzies en opstootjes dan op een groen plein, waar doorgaans een betere sfeer hangt.

In het po en vo is het aantal gevallen van pesten met psychisch en fysiek geweld toegenomen. Dat constateert de Inspectie van het Onderwijs.

In samenwerking met wetenschappers brengt Stichting School & Veiligheid in januari 2025 de publicatie ‘Werken aan een positieve sfeer in de klas – vijf tips om pesten te voorkomen’ uit. Hierin staan vijf wetenschappelijk onderbouwde, praktische tips waarmee de leraar direct aan de slag kan om een harmonieuze omgeving te creëren.

Wat is de invloed van sociale media op pesten en roddelen en wat kun je mee als school? Daarover schreef Loïs Gampierakis, medewerker Adviespunt & Inhoudelijk medewerker sociaal veiligheidsbeleid bij School & Veiligheid, onderstaand blog.

Van 23 tot en met 27 september 2024 is er de Week Tegen Pesten. Het is een initiatief van de Stichting School & Veiligheid. Thema dit jaar is ‘Denk ff na! Als het om geklets gaat’. Maar waarom heet het eigenlijk de Week Tegen Pesten. De gelijknamige site zet samen met de Stichting School & Veiligheid en het Kenniscentrum Omgaan met Pesten de acht redenen op een rijtje.

Discriminatie is een van de redenen waarom kinderen en jongeren gepest worden. Ze worden gepest vanwege bepaalde kenmerken, zoals afkomst, seksuele voorkeur, huidskleur of beperking. Het Nederlands Jeugdinstituut maakte een speciale pagina over discriminatie en pesten. En wat je ertegen kunt doen. De informatie is ook voor onderwijsprofessionals relevant.

Pesten voorkomen in de klas, kan dat?! School & Veiligheid organiseert op 10 januari 2024 van 15.00 tot 16.00 uur een gratis webinar. In het webinar krijgen leraren vijf tips die ècht werken in de klas. In gesprek met wetenschappers en leraren krijgen leraren praktische handvatten mee om te werken aan een veilig en fijne sfeer in de klas, waar pesten geen kans krijgt.

Op TikTok-accounts, geïnspireerd door de serie Gossip Girl, worden anoniem roddels gepost over leerlingen en leraren. Bijvoorbeeld “iemand uit de eerste is ontmaagd door iemand van 18” of “meneer X heeft een affaire met mevrouw x.” Hoe ga je hier als school mee om? De Stichting School & Veiligheid zet het op een rijtje en geeft tips.

Pesten op school kan veel pijn en verdriet veroorzaken. Jeroen* (11) werd op zijn vorige basisschool zo erg gepest dat hij niet meer naar school durfde te gaan. Nu zit hij op een basisschool die hard werkt aan een positief en veilig schoolklimaat. Een omgeving waar kinderen worden gezien en gehoord. En waar wordt ingegrepen bij pesten. Antipestcoördinator Karola en Jeroen delen op de website van het Nederlands Jeugdinstituut hun ervaringen met pesten. En ze bespreken hoe je pestgedrag op school voorkomt en aanpakt.

Deze week is de Week tegen Pesten (25 t/m 29 september), een initiatief van Stichting School & Veiligheid. Naar aanleiding daarvan schreef Giti Bán, trainer en adviseur vertrouwenswerk bij Stichting School & Veiligheid en extern vertrouwenspersoon, onderstaand artikel.

Omdat elke leerling zich vrij en veilig moet kunnen voelen op school, komt er een meldpunt voor leerlingen en ouders, een meldplicht voor scholen bij ernstige incidenten en gaat de Inspectie eerder en harder ingrijpen. Dat is nodig, omdat nog altijd tienduizenden leerlingen worden gepest en lastiggevallen. Dat schrijft de minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, Dennis Wiersma, op 4 maart in een brief over Veilig en vrij onderwijs aan de Tweede Kamer.

Een op de vier basisscholen heeft te maken met het ongewenst verspreiden van digitale naaktfoto’s van leerlingen, blijkt uit onderzoek van Pointer en DUO Onderwijsonderzoek & Advies naar het basis- en voorgezet onderwijs. Dat terwijl scholen op dit moment niet verplicht zijn om les te geven over online shaming.

Pesten kan mogelijk alleen worden bestreden door het strafbaar te stellen. Dat stelt Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer. Zij presenteert de opening van het pestonderzoek, waarbij onder meer wordt gekeken naar de oorzaken, impact en aanpak van pesten.

Op dinsdag 26 maart is het nieuwe gratis Virtual Reality-lespakket ‘Doe iets!’ gelanceerd door het Consortium tegen Cyberpesten; Een samenwerkingsverband van organisaties die zich inzetten voor sociale en digitale veiligheid. Dit lespakket vergroot het bewustzijn van de impact van cyberpesten; een groeiend probleem onder jongeren. De VR-film laat leerlingen realistisch ervaren wat online pesten met iemand doet. Het Consortium tegen Cyberpesten vervult met het lesmateriaal de behoefte om dit groeiende probleem aan te pakken en bespreekbaar te maken op scholen.