Welbevinden

Van 27 september t/m 1 oktober 2021 organiseert Stichting School & Veiligheid weer de Week Tegen Pesten. Het motto dit jaar is: Buitensluiten? Uitgesloten! Doe ook mee met jullie school en maak een goede start in het nieuwe schooljaar.

Door het gebruik van verschillende termen voor het beschrijven, duiden en definiëren van de mentale gezondheid bij jeugd is het lastig om tot een eenduidig beeld van de mentale gezondheid van jongeren te komen. Als stap richting meer eenduidigheid heeft het Trimbos-instituut samen met het RIVM (de kenmerken van) het concept ‘mentale gezondheid bij jeugd’ in kaart gebracht met een diverse groep deelnemers – waaronder jongeren en zorg- en onderwijsprofessionals.

Dankzij de ondersteuningsgelden uit het Nationaal Programma Onderwijs kunnen scholen juist nu inzetten op de verbetering van het mentaal welbevinden van leerlingen en studenten. Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap (OCW) presenteerde hiervoor recent een keuzemenu. De samenwerkende kennisinstituten Pharos, het NJi, het NIP (corona expertgroep schoolpsychologen), het NCJ en het Trimbos-instituut hebben naast een bijdrage aan het keuzemenu ook een praktijkkaart ontwikkeld waarin werken aan welbevinden op korte termijn centraal staat.

Tijdens de coronacrisis is het sociaal welbevinden van MBO-studenten onder druk komen te staan. De Raad van Advies Integrale Veiligheid (RvA IV) van de MBO Raad wil daarom dat uitvoering wordt gegeven aan een Deltaplan Jeugd zoals voorgesteld in de motie van Kamerlid Lilian Ploumen (PvdA).

De coronatijd is voor kinderen, jongeren en jongvolwassenen niet altijd even gemakkelijk. Zij kunnen bijvoorbeeld gevoelens hebben van eenzaamheid, angst of stress. Dit zijn ‘normale’ reacties op deze gekke tijd. Wel is het nodig om aandacht te hebben en houden voor hun mentaal welbevinden. De meeste kinderen en jongeren help je door het ‘gewone’ contact wat je al met hen hebt. Anderen hebben meer nodig. Wat kun jij doen als professional? Het Nederlands Jeugdinstituut zette het op een rijtje.

Burgerschapsonderwijs op jonge leeftijd stimuleert jongvolwassenen om later politieke activiteiten te ontplooien. Dat concludeert Edwin Slijkhuis uit onderzoek waarop hij 20 mei promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Van 2017 tot 2020 hebben het Trimbos-instituut en jeugdzorgorganisatie Entrea Lindenhout in opdracht van ‘FNO Zorg voor kansen’ een pilotstudie naar de gezinsinterventie ‘Family Check-up’ uitgevoerd onder 58 gezinnen met kinderen tussen de 6 en 14 jaar. Gezinnen en jeugdhulpverleners zijn enthousiast over deze interventie. Het wordt ervaren als een efficiënte methode om gezinsproblemen in kaart te brengen en concrete handvatten aan ouders te bieden. Op basis van de resultaten van deze pilotstudie biedt Entrea Lindenhout de Family Check-up in Nijmegen op alle basisscholen aan.

Er zijn in Nederland voor het middelbaar onderwijs nog weinig programma’s ontwikkeld die pesten tegengaan. Volgens onderzoekers Lydia Laninga van de Universiteit van Utrecht en Geertjan Overbeek van de Universiteit van Amsterdam is het belangrijk om aan te sluiten op de sterke behoefte van jongeren om zelf hun eigen leer- en leefomgeving te bepalen.

Op basis van 80 casussen van de Geschillencommissie Passend Onderwijs (GPO) waarbij sprake is van thuiszitten, onderzocht het Kohnstamm Instituut in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen (NVO) welke factoren bij deze groep leerlingen een rol spelen in het ontstaan of in stand houden van thuiszitten.

In opdracht van ZonMw ontwikkelde het Trimbos-instituut samen met MBO-scholen het Protocol na een (poging tot) zelfdoding van een student, gebaseerd op de kennis en ervaring uit de eerdere projecten, beschikbare (inter)nationale protocollen en interviews. 113 Zelfmoordpreventie, de MBO Raad, GGD Hart voor Brabant, GGZ Oost Brabant en Stichting School & Veiligheid adviseerden hierbij.

Gezondheidsverschillen en kansenongelijkheid nemen toe. Om het tij te keren, moeten onderwijs, hulpverleners én gemeente samen optrekken. Daarom organiseren Pharos, Expertisecentrum Gezondheidsverschillen en Trimbos Instituut de webinar: ‘Welbevinden op school, een zaak van onderwijs én gemeente’ op donderdag 3 juni 2021 van 9.30 – 11.00 uur.

Het driehoeksgesprek tussen school, ouders en leerling en de stem van het kind: dat alles stond centraal tijdens het webinar ‘Samen zijn wij school’, dat Ouders en Onderwijs onlangs hield. Vier sprekers vertelden over hun ideeën en ervaringen op dit terrein. Leerlingen vulden de verhalen aan.

De overgrote meerderheid van de jongeren van 4 tot 25 jaar – 92 procent – ervoer hun gezondheid in 2019-2020 als goed of zeer goed. Jongeren vanaf 12 jaar met overgewicht zijn wel minder vaak positief over hun gezondheid dan leeftijdsgenoten zonder overgewicht. Dat meldt het CBS in de Jeugdmonitor naar aanleiding van nieuwe cijfers uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor van het CBS, in samenwerking met het RIVM. De gegevens van de onderzoeksjaren 2019 en 2020 zijn samengevoegd. Daarbij zijn 4200 jongeren bevraagd.

In het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is afgesproken dat scholen in kaart brengen welke gevolgen corona heeft voor het onderwijs van hun leerlingen. Om ouders daarbij te betrekken heeft Ouders & Onderwijs samen met andere organisaties een gesprekswijzer ontwikkeld.

Op 29 juni 2021 vindt de tiende editie van ModderDag plaats. Tijdens ModderDag ontdekken kinderen wat modder is, hoe je er mee kunt spelen en wat de verbinding met de aarde voor hen betekent.