Roken

Alcohol drinken en roken hangen samen met een aantal mentale problemen onder jongeren. Dat ontdekte het Trimbos-instituut. Het onderzocht cijfers uit het laatste HBSC-rapport over jongeren van 12 t/m 16 jaar. De uitkomsten zijn ook voor onderwijsprofessionals van belang.

Op 1 november start gaat de Smokefree Challenge weer van start, een wedstrijd voor klassen 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. De leerlingen beloven om een halfjaar lang niet te roken, vapen of snus te gebruiken. De belofte om niet te vapen of snus te gebruiken is dit jaar nieuw. Aanmelden voor de challenge kan tot 15 oktober. De Smokefree Challenge is een initiatief van Helder op School.

De e-sigaret (met en zonder nicotine) valt net als de gewone sigaret onder het rookverbod. Op alle plekken waar een rookverbod geldt, geldt dit ook voor e-sigaretten. Bijvoorbeeld in en om een schoolgebouw. Een school is verplicht om het gebruik van een e-sigaret te verbieden en een rookvrij schoolterrein te handhaven.

GGD Zuid-Holland Zuid heeft een E-zine uitgebracht over het puberbrein en de invloed van middelen daarop. Ook organiseerden ze op 9 november online een regionale ouderbijeenkomst, vanuit hun initiatief www.Goedgespreknix18.nl. Daarbij draait het om praten met je kind, luisteren en regels te stellen, zodat je kunt voorkomen dat je zoon of dochter begint met drinken en roken.

Stoppen-met-roken programma’s voor ouders van kinderen van 0 tot 18 jaar zijn effectief zijn, maar het effect is bescheiden. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Tessa Scheffers-van Schayck. Scheffers-van Schayck: “Om die reden is het belangrijk om te onderzoeken hoe deze programma’s verbeterd kunnen worden.”

Sinds 2012 neemt de aandacht voor gezonde leefstijl op het MBO toe. Dat blijkt uit het onderzoek Bewegen, sport en gezonde leefstijl in middelbaar beroepsonderwijs: 0-meting van het Mulier Instituut.

Op maandag 10 mei organiseert het Trimbos-instituut een Inspiratiesessie Studenten, alcohol, drugs en tabak. De sessie is online en gratis. Thema is: Het nieuwe uitgaan.

Vrijwel alle onderwijsinstellingen hebben eind 2020 een rookvrij terrein gerealiseerd. Van primair onderwijs tot en met het middelbaar beroepsonderwijs heeft tussen de 95% en 98% het terrein rookvrij gemaakt. Het hoger onderwijs heeft 93% rookvrije terreinen of campussen. Dit blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut, dat in opdracht van het Trimbos-instituut in het najaar van 2020 is uitgevoerd.

Vanaf 1 januari is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gestart met toezicht houden op het rookverbod. De NVWA gaat in op veelgestelde vragen over handhaving van het rookverbod.

Vanaf 1 augustus moeten alle scholen in Nederland rookvrij zijn. Om de scholen hierbij te ondersteunen, introduceerden staatssecretaris Paul Blokhuis en cabaretier, presentator en oud-MBO docent Edson da Graça namens het ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport maandag 24 augustus op de Nova Campus Hoofddorp het speciale team ‘De Edsons’.

Het Trimbos-instituut en het Nederlands Jeugdinstituut hebben een tussenevaluatie opgesteld van het beleidsvormend leertraject voor de aanpak van middelengebruik onder jongeren volgens het IJslandse preventiemodel. In deze tussenevaluatie beschrijven de organisaties gesprekken die gevoerd zijn met (landelijke) organisaties, met de gemeenten die deelnemen aan het leertraject en met deelnemende scholen.

Na een jarenlange daling is het gebruik van ‘traditionele middelen’ zoals tabak, alcohol en cannabis onder scholieren gestabiliseerd, blijkt uit de rapportage Jeugd en riskant gedrag 2019: kerngegevens uit het Peilstationsonderzoek Scholieren van het Trimbos-instituut.

Op welke manier kan zinvolle vrijetijdsbesteding bijdragen aan het welbevinden van jongeren? En kan zinvolle vrijetijdsbesteding onder jongeren het gebruik van alcohol, drugs en tabak voorkomen? Tijdens de online inspiratiesessie over het IJslandse preventiemodel op 23 juni wordt aan de hand van dit model onderzocht wat de rol van vrijetijdsbesteding kan zijn in preventie.

Hoe zorg je voor een rookvrij schoolterrein en hoe past dit in de bredere beweging naar een rookvrije generatie? Daarover vertelden ervaringsdeskundigen van gemeenten en uit het onderwijs in de webtalkshow ‘Rookvrij’ van het RIVM op 20 april. Zo’n 90 professionals werkzaam bij gemeenten, GGD’s en het onderwijs volgden het online vraaggesprek en kregen antwoord op hun vragen.

De manieren om jongeren van het roken af te helpen zijn beperkt en niet altijd onderzocht op effectiviteit. Voor interventies die wél bewezen effectief zijn, hebben jongeren vaak weinig belangstelling. Dat blijkt uit de nieuwe factsheet ‘Stoppen-met-roken interventies voor jongeren’ van het Trimbos-instituut.