Artikelen

Slapen is het fundament onder je dagelijks functioneren. Dit geldt voor jezelf als leerkracht of docent maar ook voor al je leerlingen of studenten. Wanneer jijzelf een paar brakke nachten achter de rug hebt zal je vast herkennen dat je minder geduld hebt, minder geconcentreerd bent en een korter lontje hebt. Veel kinderen hebben tegenwoordig een chronisch slaaptekort. Het lijkt dan alsof het kind ongeïnteresseerd is, lui, dwars, brutaal of gedragsproblemen heeft. De achterliggende oorzaak kan dus ook een slaapprobleem zijn. Met deze column wil ik jouw ogen openen voor signalen van slaapproblemen waarvan je eerst misschien dacht dat het onwil of wangedrag betrof. Maar ik wil vooral dat je door gaat vragen en er iets mee doet.

Kinderopvang Humanitas en IVN Natuureducatie organiseren samen voor het eerst een reeks sprankelende winterse buitenactiviteiten, genaamd Hartje Winter. Kinderen kunnen deelnemen op honderden opvanglocaties door het hele land. Juist in de koudste periode van het jaar, als veel kinderen binnen blijven, van 7 januari tot en met 8 februari 2019. In Hartje Winter komen buitenspelen en natuureducatie samen.

In alle onderwijsstromen van het voortgezet onderwijs is de nodige aandacht voor lessen lichamelijke opvoeding. Alleen het VMBO TL/GL blijft wat achter. Dat is de conclusie van het Mulier-instituut dat in 2018 de geplande 1-meting lichamelijke opvoeding in het voortgezet onderwijs afnam. De 0-meting vond plaats in 2014.

Vanaf 1 januari 2019 moeten professionals binnen onderwijs, gezondheidszorg, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdhulp en justitie werken met een afwegingskader bij de meldcode kindermishandeling. De meldcode helpt professionals bij het omgaan met signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Kinderen moeten voldoende bewegen, maar vooral ook góéd leren bewegen. Dat is al sinds haar oprichting in 1862 de opvatting van de Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO). Deze opvatting heeft alleen maar aan kracht gewonnen nu wetenschappelijk onderzoek maar ook het rapport Peil.Bewegingsonderwijs van de Onderwijsinspectie aantoont dat de bewegingsvaardigheden van leerlingen in het basisonderwijs de afgelopen tien jaar flink zijn afgenomen.

Het ROC van Twente stelt al acht jaar gezondheid en bewegen centraal. Daarbij gaat het volgens Gerald Oude Alink, projectleider Gezonde School op het ROC van Twente niet om een project, maar veel meer om een ‘way of life’. Uitgangspunt was daarnaast vanaf het begin dat de aanpak voor zowel medewerkers als studenten zou gelden.

De jaarlijkse studiereis rondom gezonde leefstijl op school deed in 2018 Noorwegen aan. De 50 enthousiaste deelnemers waren onder indruk. Niet alleen van het land, de natuur, maar vooral ook van de enorme (buiten)ruimtes die scholen hebben en hoe zij die gebruiken tijdens voedingslessen, bewegend leren, outdoor learning en active breaks tijdens de lessen.

Drie jaar geleden startte op zes PABO’s in Nederland een pilot met het profiel ‘Specialist Sportieve en Gezonde School’. Monique van Ark, werkzaam aan de Hogeschool Leiden en projectleider PABO ‘Specialist Sportieve en Gezonde School’ over het belang van het profiel. “Scholen beschikken momenteel niet altijd over de benodigde knowhow. Een specialist Sportieve en Gezonde School wel.”

Bijna de helft van alle pubers (14-17 jaar) voelt zich niet goed uitgerust ’s morgens, zo blijkt uit het grootste slaaponderzoek tot nu toe, door de Hersenstichting. Slechte slaap heeft effect op de leerprestaties, stemming, risicogedrag en ongezonde eetgewoontes van jongeren. Daarom is in september 2018 het lespakket Charge Your Brainzzz gelanceerd. Het pakket, ontwikkeld door Chrono@work in opdracht van de Hersenstichting, informeert jongeren over het belang van slaap voor gezonde hersenen en stimuleert hen hun eigen slaapgedrag te verbeteren.

Enkele jaren geleden kwam naar voren dat in de Zuid-Limburgse gemeente Brunssum naar verhouding meer kinderen zijn met overgewicht en motorische achterstanden. De gemeente Brunssum en RiskCare Preventie besloten daarom in 2014 hun samenwerking te intensiveren en te starten met Brunssum in actie, dat zich richt op basisscholen. Na drie jaar zijn de resultaten van deze campagne zo positief en is het enthousiasme bij de deelnemende basisscholen zo groot, dat is besloten nog drie jaar door te gaan. Daarbij wordt nu ook de peuteropvang betrokken.

Denemarken heeft sinds 2014 een nieuw curriculum gericht op het verbeteren van de onderwijskwaliteit onder andere door het invoeren van meer bewegen tijdens de les. Daarnaast is het Deense Haderslev sinds vorig jaar de thuishaven van het ‘Schools for Health Europe’ netwerk en gaven de deelnemers aan de studiereis naar Schotland aan Denemarken als interessant reisdoel te beschouwen. Op naar de Denen dus!

Heel leuk, deze Noorse alfabetslang. Om het alfabet te leren en om allerlei woordspelletjes mee te doen.

Op zoek naar een handige tool voor bewegend leren rekenen? Op de Hannestad primary School in Noorwegen is een groot dartbord op het schoolplein geplakt.

Een Gezonde School is een sociaal veilige school. Waar iedereen zichzelf kan zijn en met respect wordt behandeld. Seksuele vorming in het basisonderwijs draagt bij aan een sociaal veilig klimaat en respectvolle omgang. Hoe doe je dat als school? Een mooie opstart is de Week van de Lentekriebels.

“Uit de #MeToo-discussie blijkt weer eens hoe belangrijk het is ongelijk- waardigheid, geweld en dwang in relaties en in de dagelijkse omgang te herkennen. Wanneer is seksueel contact gewenst, wanneer ongewenst, hoe kun je aangeven waar je grenzen liggen en laten merken hoe ver je wil gaan? Dit soort vragen en vele andere stellen we aan de orde aan de hand van het thema Relaties en seksualiteit.” Aan het woord is Maaike Rodenboog, leerplanontwikkelaar bij SLO – Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Maaike is als projectleider betrokken bij de ontwikkeling van het leerplankader Gezonde leefstijl. Relaties en seksualiteit is een van de zeven thema’s die erin aan de orde komen.