Slaap

Wist u dat 42,7% van alle jongeren te kort slaapt? En als ze slapen is de kwaliteit daarvan vaak slecht. Dat kan ten koste gaan van een goede hersenontwikkeling en leerprestaties. Piekeren, laat slapen door huiswerk en mediagebruik zijn de belangrijkste oorzaken. Daarom lanceert Gezonde School een nieuw thema: Slaap.

Het lespakket Charge Your Brainzzz is samen met de Hersenstichting en GLOS Educatief opgezet om de slaapgezondheid van jongeren op het voortgezet onderwijs te verbeteren. Gezonde slaap is essentieel voor deze doelgroep en draagt bij aan een betere fysieke en mentale gezondheid. Om het lespakket nog effectiever te maken wordt er gewerkt aan een doorontwikkeling. Voor deze doorontwikkeling zijn de Hersenstichting en GLOS Educatief op zoek naar VMBO-T docenten die hierover mee willen denken. Op deze manier willen ze ervoor zorgen dat het lespakket goed aansluit op het onderwijs.

Tilly de Jong van Glos Educatief en Francis Lanen van Slaapoefentherapie.nl ontwikkelden een training/workshop voor leerkrachten en docenten over de link tussen slaap, gedrag en leerprestaties. In de training wordt ingegaan op de fysiologie van slaap, stressfactoren op school en thuis, gedrag ten gevolge van slechte slaap en hoe dat leerprestaties kan beïnvloeden. Ten slotte krijgen de deelnemers handvatten om praktisch aan de slag te gaan.

Social media, stress én slaaptekort; allemaal dingen waarmee jongeren steeds meer mee te maken hebben. In het project Charge Your Brainzzz zetten de Hersenstichting en GLOS Educatief zich in om jongeren te stimuleren gezond te slapen: voldoende slaap van goede kwaliteit. Uit onderzoek blijkt dat dit met name bij VMBO-scholieren een groot probleem is. Daarom willen de Hersenstichting en GLOS Educatief nu samen met leraren/mentoren van VMBO (alle stromingen) van leerlingen tussen de 13-15 jaar een speciale versie van Charge Your Brainzzz voor deze doelgroep maken.

Hoe ga je als zorg- of onderwijsprofessional in gesprek met ouders met kinderen over een gezonde leefstijl? Glos Educatief maakte in opdracht van GGDZHZ (Zuid-Holland-Zuid) en in samenwerking met Jong JGZ in het kader van Doe ff gezond Dordrecht vier praatplaten over de thema’s slaap, gezonde voeding, water drinken en bewegen.

Te weinig of niet goed slapen kan het dagelijks functioneren van kinderen (en hun ouders) ernstig belemmeren. Vaak leiden slaapproblemen tot allerhande lichamelijke en mentale problemen zowel thuis als op school. Denk aan concentratiestoornissen, spanningen thuis en op school, een slecht humeur en moeilijk gedrag, verlaagde weerstand, (meer) pijn, angst, overgewicht of diabetes. Een slaapoefentherapeut kan uitkomst bieden.

Regelmatig hebben docenten te maken met jongeren met slaapproblemen. Dat is geen wonder, want uit onderzoek van de Hersenstichting en Team Alert blijkt, dat 65 procent van de jongeren last heeft van slaapproblemen. Regels opstellen over slapen met ouders/verzorgers helpt, maar vaak geven die zelf niet het goede voorbeeld. Om dit probleem aan te pakken komen de twee organisaties, samen met IKEA Nederland, met de #ikslaap challenge. Als docent kun je je leerlingen op deze challenge wijzen en je leerlingen daarnaast wijzen op andere ‘hulpmiddelen’, zoals het lespakket ‘Charge your Brainzzz’ van de Hersenstichting.

Om ervoor te zorgen dat kinderen en jongeren gezond opgroeien is een gezonde leefstijl van groot belang. En daar hoort ook goed slapen bij. Als je alles daarover te weten wilt komen, kun je terecht bij het symposium ‘Slaap in de eerste lijn’, dat op 17 april 2021 plaatsvindt in InnStyle in Maarssen.

Slapen is het fundament onder je dagelijks functioneren. Dit geldt voor jezelf als leerkracht of docent maar ook voor al je leerlingen of studenten. Wanneer jijzelf een paar brakke nachten achter de rug hebt zal je vast herkennen dat je minder geduld hebt, minder geconcentreerd bent en een korter lontje hebt. Veel kinderen hebben tegenwoordig een chronisch slaaptekort. Het lijkt dan alsof het kind ongeïnteresseerd is, lui, dwars, brutaal of gedragsproblemen heeft. De achterliggende oorzaak kan dus ook een slaapprobleem zijn. Met deze column wil ik jouw ogen openen voor signalen van slaapproblemen waarvan je eerst misschien dacht dat het onwil of wangedrag betrof. Maar ik wil vooral dat je door gaat vragen en er iets mee doet.

Bijna de helft van alle pubers (14-17 jaar) voelt zich niet goed uitgerust ’s morgens, zo blijkt uit het grootste slaaponderzoek tot nu toe, door de Hersenstichting. Slechte slaap heeft effect op de leerprestaties, stemming, risicogedrag en ongezonde eetgewoontes van jongeren. Daarom is in september 2018 het lespakket Charge Your Brainzzz gelanceerd. Het pakket, ontwikkeld door Chrono@work in opdracht van de Hersenstichting, informeert jongeren over het belang van slaap voor gezonde hersenen en stimuleert hen hun eigen slaapgedrag te verbeteren.